Aloysii Galvani De viribus electricitatis in motu musculari commentarius

X » t

ALOYSII GALVANI

DE

VIRIBUS ELECTRICITATIS

IN

MOTU MUSCULARL

COMMENTARIUS.

BONONT^

Ex Typographia Inftui ti Scientiarum .

CUM AFFROBATIONE»

1791.

34\

HRS PRIMA

Ve <viribus electricitatis artificialis in motu musculari .

Optanti mihi , quae laboribus non levibus post multa ex-
perimenta detegere in nervis , ac musculis contigit ,
ad eam utilitatem perducere , ut & occultse eorum fa~
cultates in apertum , si fieri posset , ponerentur , &
eorumdem morbis tutius mederi possemus , nihil ad hujusmodi
desiderium explendum idoneum magis visum est , quam si haec
ipsa qualiacumque inventa publici tandem juris facerem . Docti
enim praestantesque viri poterunt nostra legendo , suis meditatio-
nibus suisque experimentis non solum hxc ipsa majora efficere ,
sed etiam illa assequi,quae nos conati quidem sumus, sed for-
tasse minime consecuti.

Equidem in votis erat , sin minus perfectum , & absolu»
tum , quod numquam forte potuissem , non rude saltem , at-
que vix inchoatum opus in publicam lucem proferre; at cum
neque tempus , neque otium , neque ingenii vires ita mihi sup-
petere intelJigerem , ut illud absolverem , malui sane xquissimo
huic desiderio meo deesse , quam rei utilitati .

Operae itaque pretium facturum me esse existimavi, si bre-
vem , & accuratam inventorum historiam afferrem eo ordine ,
& ratione , qua mihi illa partim casus , & fortuna obtulit ,
partim industria , & diligentia detexit ; non tantum ne plus
mihi , quam fortunae , aut plus fortunae , quam mihi tribua-
tur , sed ut vel iis , qui hanc ipsam experiendi viam inire vo-
luissent , facem pneferremus aliquam , vel saltem honesto do-
ctorum hominum desiderio satisfaceremus , qui solent rerum 3
quae novitatem in se recondunt aliquam, vel origine ipsa prin-
cipioque delectari.

Experimentorum vero narrationi corollaria nonnulla, non*
nullasque conjecturas , & hypotheses adjungam eo maxime con-

A 2 si~

4

silio , ut tiovis capiendis experimentis viam sternamus aliquam,
qua sin minus ad veritatem pervenire possimus , novus saltem
ad eamdem aditus aperiatur.

Res autem ab hujusmodi profecta initio est. Ranam dis-
secui , atque praeparavi ut in Fig. £1. Tab. i. , eamque in tabu-
la, omnia mihi alia proponens, in qua erat machina electrica
Fig. i. Tab. i. , collocavi ab ejus conductore penitus sejun-
ctam , atque haud brevi intervallo dissitam dum scalpelli cus-
pidem unus ex iis, qui mihi operam dabant , cruralibus hu-
jus ranse internis nervis D D casu vei leviter admoveret , con-
tinuo omnes artuum musculi ita contrahi visi sunt , ut in ve-
hementiores incidisse tonicas convuisiones viderentur . Eorum
vero alter , qui nobis electricitatem tentantibus prsesto erat ,
animadvertere sibi visus est , rem contingere dum ex condu-
ctore machinae scintilla extorqueretur Fig. i. B . Rei novita-
tem ille admiratus de eadem statim me alia omnino molien-
tem , ac mecum ipso cogitantem admonuit . Hic ego incre-
dibili sum studio , & cupiditate incensus idem experiundi , &
quod occulrum in rc esset in lucem proferendi . Admovi pro-
pterea & ipse scalpelii cuspidem uni vel alteri crurali nervo ,
quo tempore unus aliquis ex iis , qui aderant , scintiilam eli-
ceret . Phxnomenon eadem omnino ratione contigit ; vehe-
mentes nimirum contractiones in singulos artuum muscuios ,
perinde ac si tetano prarparatum animal esset correptum , eo-
dem ipso temporis momento inducebantur , quo scintilix ex-
torquerentur .

At metuens, ne ii ipsi motus a cuspidis potius contactu,
qui pro stimulo forte esset , quam a scintilla orirentur, eos-
dem nervos iterum eadem ratione in aliis ranis cuspide tenta-
vi , & quidem gravius , quin ulla tamen scintilla tunc tempo-
ris ab aliquo eliceretur; at nulli omnino visi sunt motus . Hinc
mecum ipse putavi , forte ad phsnomenon inducendum & con-
tactum alicujus corporis , & scintiilac jactum una requiri . Quam-
obrem scalpelli aciem iterum nervis apposui immotamque deti-
nui, tum quo tempore scintilla extraheretur , tum qno tem-
pore machina perfecte quiesceret . At phaenomenon educta dum-
taxat scintilia prodiit.

Experimentum iteravimus eodem semper scalpello adhibi-
to : verum non sine nostra admiratione interdum educta scin-
tiila recensiti rnotus contigebant, interdum deficiebant.

09

i

Rei novitate permoti aliis, atque aliis rationibus rem ten-
tare, & experiri instituimus idem tamen scalpellum adhibentes,
ut inopinati discriminis causas, si fieri poss^t , assequeremur ,*
neque inanis novus hic extitit labor ; comp^rimus enim rem
omnem varix scalpelli parti, qua illud digkis detineremus, esse
tribuendam: siquidem cum osseum manubnum scalpellum ha-
beret , dum idem manubrium manu comprehenderetur , educta
scintilla nulli prodibant motus , prodibant vero digitis apposi-
tis aut laminse metallica; , aut ferreis clavulis scalpelli laminam
firmantibus .

Itaque cum aridiora ossa idioelectricam , lamina vero me*
tallica , & clavi ferrei deferentem , seu anelectricam , ut a-
junt , praseferant naturam , in eam suspicionem venimus ,
forte contingere , ut cum digitis osseum manubrium detine-
remus , tum electrico fluido , quacumque ratione in ranam a-
genti , omnis cohiberetur aditus , concederetur vero , cum la-
minam , aut clavos cum eadem communicantes apprehendere-
mus .

Hinc ut rem extra omnem poneremus dubitationem , scal-
pelli vice tenui cylindro modo vitreo H Fig. 2. ab omni hu-
miditate , & pulvisculo perpolito , modo ferreo G usi fuimus ;
vitreo non tangebamus modo , sed veluti perfricabamus cru*
raies nervos , quo tempore scintilla eliceretur , at omni ir-
rita industria numquam phaenomenon prodiit , licet & innu-
merae , & vehementiores scintillae a machinae conductore , &
exigua ab animali distantia extorquerentur ; prodiit vero vel
leviter apposito iisdem nervis ferreo cyiindro , exiguisque edu*
ctis scintiliis .

Hinc plane nobis constitit , qux suspicati fuimus, vera es-
se , & deferentis corporis contactum cum nervis requiri , ut
phaenomenon contigeret . Verum cum & corpus , quo attin-
gerentur nervi , & homo, qui eosdem tangeret, adhiberetur,
ferreum cylindrum G iisdem nervis apposmmus , quin tamen il»
lum manibus detineremus , ut ea ratione constaret , utrum ho*
mini , & ferreo cylindro , an huic tantum phamomenon esset
adscribendum . Rebus sic dispositis nulius contigit , educta scin-
tiila, musculorum motus . Filum propterea KK cilindri ioco
valde longum Fig. 2. adhibuimus visuri , utrum illud homi-
nis defectum quodammodo repararet , nec ne ; en iterum scin*
tillae jactu musculorum contractiones .

His

6

His observatis perspicuum nobis fuit , non solum defe-
rens corpus nervis applicitum , sed certam quoque ejusdem
magnitudinem , atque extensionem ad habendum phsenome-
non requiri . Hujusmodi deferens liceat nobis imposterum per-
spicuitatis, non brevitatis causa , nervorum appellare condu-
ctorem .

Hujus autem conductoris extremitati ranam per exiguum
uncum ejusdem spinali medullae infixum Fig. 2. nectebamus ,
atque modo ranam versus machinam collocabamus , modo col-
locabamus ejusdem conductorem, ita ut rana nunc prope ma-
chinam esset , nunc longe ab eadem" distaret, & propterea nunc
pedes , nunc praeparati nervi machinx obverterentur , nunc
ante, nunc post se conductorem haberet ; nihilominus contra-
ctiones seque semper obtinebantur .

Perquisivimus practerea num phacnomenon in praeparatis
animalibus obtineretur loco etiam a machina valde dissito , id-
que longissimis nervorum conductoribus adhibitis . Res au tem
eo deducta fuit, ut ferreo filo centum, & ultra ulnas longo
adhibito , conrracnories tamen musculorum , educta scintilla ,
tanto a machina intervallo oborirentur. Periculum hac ratione
instituimus . Ferreum filum F F , F/g. 3 , fiJis sericis suspendi-
mus , atque , ut ajunt Physici , insulavimus . Extremitatem unam
per fila patiter serica clavo muro infixo F alligavimus , alte-
ram longe a machina pro fili longitudine in alia , atque a-
lia cubicula produximus ; huic filum aliud ferreum B , cu^
jus extremitati erat rana appensa, conjunximus loco C; atque
commodi causa in vitreo vase A ranam conclusimus, cujus
vasis fundum materia quaedam deferens replevisset , ut acqua ,
ex: ^ causa , aut minimi globuli plumbei venatorii , quibus
melius experimentum cedebat . Educta autem e conductore
machinx scintilla , mirum sane , detruncata rana in tanta di-
stantia movebatur x , & ferme subsiliebat . Idem contingebat ,
si rana extra vitreum vas educta eadem ratione conductori
E E appenderetur , ac longe promptius , si ejusdem pedibus de-
ferens aliquod corpus adjungeretur , quod cum teJlure commu*
nicaret .

Re in conductore insulato comperta , quid non insuJato
contingeret exploravimus .

Idem propterea ferreum filum E E aliis atque aJiis cardi-
nibus januarum alligavimus cubicuJorum nosfras domus , quac

sex

t,

1

sex numero erant , cseteris rebus , ut antea , comparatis. ; rni T
nores quidem , at aliqu^ in praeparata rana , dum eliceretur
scintilla , contractiones prodibant .

His perspectis placuit etiam experiri , an juxta omnes di-
rectiones, atque in orbem, ut par erat credere, hujusmodi e-
Jectricitatis vis ageret , seseque diffunderet . Aliis itaque atque
aliis nervorum conductoribus in orbem circa ma.ch.inx condu-
ctorem dispositis, non exigua ab eadem distantia , eorumque
singulis prcparata rana appensa , atque scintilla educta, jucun-
do sane spectaculo , uno eodemque tempore ranae singulse haud
raro movebantur , maxime dum corpus deferens , ut in supe-
riori experimento , singularum pedibus apponeretur, atque po-
tissimum dum illud ad telJurem usque produceretur , quod fa-
cile perficiebatur , vel singulis ranarum pedibus longo filo me-
tallico affixo , vel si digitis eaedem apprehenderentur .

At vero deferentium corporum , quae pedibus addantur ,
vel utilitas, vel necessitas comperta cupiditatem nobis inje-
cit alia de hac re capiendi pericula ; quibus peractis consti-
tit, deferentia corpora musculis addita ad contractiones obti-
nendas , vel interdum absque nervorum conductoribus sola suf-
ficere , vel certe haud parum conducere ; eoque magis , quo
majora eadem fuerint, majorique excelluerint deferendi pote-
state, potissimum vero si cum tellure eadem communicaverint;
at minime tantum posse , quantum illa , qux nervis addere con-
suevimus .

Haec deferentia musculorum conductores imposterum ap-
pellabimus , ut a conductoribus , quos diximus , nervorum com-
mode distinguantur .

Jam vero nullas subsequi educta scintilla contractiones
vidimus , licet musculis suum adderemus conductorem , si ner-
vorum conductor Jonge a machina productus cohibenti ali-
quo corpore interciperetur , ut si partim deferenti substantia
ex. gr. metallica , partim cohibenti , ut vitrea , aut resinosa ,
aut serica de industria conficiatur , quemadmodum si condu-
ctor B Fig. conductori E E non in puncto C nectatur,
sed Jaqueo serico D suspendatur ; novum sane , nec dubium
de electricitate per hujusmodi conductores excurrente argumen-
tum .

At non intercepto solum , sed omnino etiam interrupto
conductore rem tentavimus , interruptique conductoris extre^

mi-

n

mitatibus ad minimarn etiam ab inviceni distantiam collocatis .
Phxnomenon nullum omnino fuit .

Sed alia praeterea ratione liberum electricitatis iter per con-
ductorem intercipere studuimus, praeparatum scilicet animal in
cohibente plano posuimus , ejus vero nervorum conductorem
minime , ut antea , aut cum nervis , aut cum spinali medulla
conjunximus , sed ita in eodem plano disposuimus , ut ejus
extremitas aliquot lineas, interdum etiam pollicem , ab iisdem
distaret ,* contractiones elicita scintilla prodierunt , prodierunt
quoque artubus deferenti plano, nervis vero cohibenti eadem
distantia superpositis , vel his ipsis nervis inter digitos in al-
tum suspensis , brevi demum vel longo nervorum conductore
adhibito , proptereaque animali vel prope machinam , vel longc
ab eadem existente : penitus autem defkiebant , si nervi eorum-
que conductor ab iisdem , ut supra sejunctus, in deferenti pla-
no consisterent .

Neque explorare praetermisimus , an haec eadem , quaecum-
que fuerit electricitas , conductorum non superficiem , sed sub-
stantiam tantum libere pervadens contractiones nihilominus , de
quibus saepius diximus , excitaret . Hinc fllum ferreum , quod
nervorum conductorem efficiebat , totum cohibenti materia , ce-
ra nempe vulgari , aut obsignatoria , vel pice , ejusdem exce*
ptis extremitatibus , teximus , & obduximus . At , scintilla edu-
cta , contractiones ut in libero conductore prodierunt .

His autem singulis longa experimentorum serie explora-
tis confirmatisque , licuit non modo hujusmodi contractio-
fium phaenomenon electricitati adscribere , sed conditiones e-
tiam , ac veluti leges quasdam animadvertere , quibus obstrin-
geretur .

Hujusmodi itaque contractiones musculares visae nobis sunt
ad certos usque limites rationem sequi directam cum virium
scintillx , & animalis , tum extensionis conductorum maxime
nervorum ; inversam autem distantiarum a machinae conducto-
re . Item plerumque majores nobis easdeni contractiones appa-
ruerunt, cum animal in eadem tabula, in qua erat machina,
esset collocatum , atque tabula oleoso pigmento esset obducta ,
vci cum animal a tabula remotum in cohibenti potius , quam
in deferenti substantia sterneretur .

Dixi rationem quidem directam visam mihi fuisse in
contractionibus servari , sed certis dumtaxat limitibus . In-

vcnta

9

venfaenim, puta, certa conductoris nervorum extenfione,
quae ad eifectum fatis fit , hanc fi imminuas , contractiones
non minuuntur, fed deficiunt; fi vero augeas, contractiones
quidem invalefcunt , at ufque dum ad certam extenfionem
pervenias, ultra quam nervorum conductorem quantumvis
protrahas , vix ac ne vix quidem illac adaugentur : idemque
de cxreris expofitae rationis elementis dici poteft.

At vero tanta fcintillx a machinx conductore extor-
tx ad excitandos mufculares motus facultas obfervata , majores
longe contractiones ab electrica illa flamma , qux dum qua-
dratum magicum exoneratur erumpit , videbatur nobis poll ce-
ri . At res fecus omnino ceffit ; nulii enim non fine ncftra
admiratione in prxparato de more animali prodierunt motus .

At vero his in pofitiva , utajunt, electncitate tentatis ,
reliquum nobis vilum fuit , fimilia quoque in negativa peri-
clitari . Primo itaque electricam machinam , & eum , qui il-
lam verfabat , infulavimus . Hic manu tenebat ferreum cy«
lindrum , cui ranas fuis conductoribus inftructas, ut cpus
erat , appropinquabamus ; ranae in plano vitreo erant coiio
catae , ne quid vicina corpora illis tnbuerent electricitatis .
Tunc qui machinam volvebat ferreo , quem diximus , cylin-
dro fcmtillas e propinquis de induftria corporibus eliciebat :
perinde contractiones in pr&paratis ranis haberi vidimus , at-
que fcintillis e machinx non infulatx ccnductore extortis
haberentur.

Altera prxterea ratione negativam elecrricitatem tenta-
vimus , qux fuit hujufmodi . Ad certam diftantiarn a nega-
tiva fuperficie leidenfis phialx nervorum cpnductorem C Fig. 4
collocavimus , tum ab onerata , ut ajunt Phyfici , fuperficie ,
feu ab illa, qux pofitiva erat electricitate donata , fcintillas
ehciebamus Fig. 5. Ranx movebantur pari ratione , atque
adhibita electricitate pofitiva ; movebantur etiam , licet fcr-
reum filum , quod nervorum ccnduaorem conftitutbat, non?
nihil ab externa phialx fuperficie diftaret, & licet totum lcn-
go vitreo tubo fuiffet inclufum , & ipfa quoque rana in vi-
treo vafe fervata , fi hujus tubi aperta extremifas jam diclx
externx phialx fuperficiei aptaretur. Obrinebantur porro cas-
der» contractiones , five educeretur fcintilla ab unco leidenfis
phialx eo ipfo tempore , quo electricitate eadam phiala ,
ut ajunt, onerarecur, five paulo poft , five educeretur eo

B ipfo

10

ipfo in loco, in quo ilia onerabatur, five alibx , & lonaie *

machina afportata.

Hcc porro confpicienda occurrebant non folum nervo-
rum, fed orafculorum dumtaxat condu&ore ranis inftrucVs:
uno verbo cuncla in hoc phialae experimento cedebanr , ut
m lllo machime, licet prxparatum animal neque ab externa
ejutdem phiaix fuperficie, neque a vicinis corponbus , neque
ab ldoneo aiio fonte poifet ele&ricitatem recipere .

Sed placuit etiam aiia ratione negative ele&ricas fuperfi-
cies tenrare , atque ab iifdem fcintiJJulas eiiciendo , m hujuf-
modi contrachones inquirere; prxparatam nempe ranam m
fuperficie flrjpenorl quadrari magici, ad quam de mduftria
contiuebat macninz electr citas , coJIocavi, fcintillam ex in-
fenori (aperficre eiiciebam tum quiefcente , tum rotante ma-
china. Quiefqente raro , aliquando tamen , fed illico tanrurn
a machinx quietej rotante vero numquam confuetx mufculo-
rura contradiones non prxfto fuerunt.

His vero eleclricx machinx ope tentatis , ek&rophort
quoque electricnatem ad experimentum vocavimus, ne ulram
eiectncitatis genus fcintilfam exhibens prxtermitteremus . Ab
electrophori propterea ciypeo fcinriliam eduximus , & con-
fuetum mukulanum contra&ionum fe fe obtulit phxnomenon ,
at non ad magnas iilud diftantias, ur dum e mach nx con-
dudure fcintiila extorqueretur , fed ad exiguasr admodum :
contractiones autem ipfx exigux valde extirerunt . Quamquam
vero tot habitis de eiectncitatis viribus pericuhs dubitare vix ,
ac ne vix quidem de phxnomeni caufa nobis licere videre-
rur, fimen ad rem magis n agifque comprobandam aprius ni-
hii occurrtbat, quara animalis conductoribus exquifitiflima
ekctrometra adraovere ..

riis uaque exsguurn electrometrum more claritTimi Voltx
con-ftiuctum aptavimus , cujus paleas , quo eiTenr ad experi-
rnentum aptiores,. tenuiiTimo ftamm folio una parte obduxi-
mus-: capto periculo cura elTent condtictores infulan in rota-
tione m&chinx , palex. haud raro ab invicem diduiebantur,
concidebant . vero fxpe in fcmtiilx jactu ; cum vero elTent fc*
ben ne rnmimum quidem in rotatione machinx a fe mutnO
palex recedebant , in fcintiltx autem extorfi rae exiguos fub-
luitus, m.nimafque edebant viBrationes, qux fane aliquem
electricitatis per conductores ammalis excurfum videntur indi-

ca-

1 1

care, quo tempore extorta fcintilla contractiones excitantur.

Ja » vero ut res extra omnem dubitationem pcntrttur,
variis rationibus aditum omnem electnco rrachinx rluido
quacumque ratione agenti cum in anmal, tum ln ejus con-
ductores coh bere moliti fuimus . Primo itaque animal virreo
vafe inciufi , deinde perforato pantte, prope qutm erar na-
china electrica , & huic foramini , quod totam n un cr?fiiiiem
pirrvadebat , vitreo tubo inferto , onficium vafis ita giuunis
ope perforato muro aptavi , ut nervorum conduttor per in-
ferturn tubum rranfiens ex oppofita muri facie in prc xm um
cubiculum p opcnderet . Scinnlla e machinx conduaoit tdu-
cta en mufculares motus .

Inverfa quoque ratione animal, & ejus conductorem ccl-
locavi; conductorem fcilicet in vafe ubi pnmo erat an.mal ,
animal ubi primo .propendebat conductor , tum iifcem, ac
antea artificiis cuncta difpofui, fcintillamque extoifi, iicemque
prod erunt motus .

At quamquam hoc experimenti genere via omnis elc-
ctrico machinx fluido videretur interclufa , nihilominus ma-
chinulam excogitavi , atque conftruxi Fig. 6. qux longe fim-
plieior, arque comn odior erat hactenus defcripto appararu ,
quxque ad varias e machina diftantias facile collocari , &
intra quam non modo anirral , fed cum nervorum , tum
mufculorum poterat conductor apte recondi , & claudi .

fcft autem machinula hujufmodi. E duobus vitreis vafis
componitur, quorum unum alteri fuperincumbit . In fupe-
riori nervorum conductor adeit , quem commodi caufa plum-
bei minutique globuli venatorii pcfTunt effictre ; in inferiori
animal una cum fimilibus globuiis , qui vices gerere condu-
ctoris mufculorum queunt, cum in ifs animal pedibus veluti
infiftendo habeat eofdem quafi mufculis adjunctos .

Animal & in eo fitu facile detinetur, & ccmnunicatio-
»em habet cum conductore fuperioris vafis ope ferrei fili , cui
per fpinalem medullam appenditur, quod & ejufdem vafis
obturamento ex fubero confecto infixum eft, & in ipfius ca-
vo eminet, plumbeifque globulis circumducitur , & tegitur.

Hujufmodi porro obturamento prxcavetur , ne dum vas
fuperius invertitur , ut alteri fuperimponatur , glcbuli pJum-
bei ab eodem exeant ; ne vero idem vas facile ab inferiori
disjungatur, neve electricum fluiduni per rimas , qtx facile

B 2 in-

12

inter vafis utriufque orificia fupereiTe poffunt, viam fibi ali-
quam queat fternere , peculiari quodam glutine ex cera , &
terebinthina compofito vaforum ora nectuntur, & congluti-
nantur firmiter quidem , fed ita tamen , ut pro lubitu , &
©pportunitate feparari , iterumque jungi vafa poffint.

Hac autem machinula in ea tabula collocata , in qua eft
electrica machina, ad certam ab ejufdem machinae conducto-
re diftantiam, eductaque fcintilla non iidem modo, fed ve-
hementiores vifi funt motus, quam dum libero aeri animal
ejufque conductores paterent, & leges, quas fupra indica-
vimus , in ipfis motibus mufcularibus data proportione fer-
vabantur . His vifis facile a prima fententia difceffiiTem , qua
excitatam electriciratem conductoris machinas quacumque ra-
tione ac via in fcintillae extorfione agentem horum mufcula-
rium motuum origmem , & caufam exiftimabam , nifi ad
eamdem me revocaifent & habita fupenus pericula , & obor-
ta potiflimum mihi qusedam fufpicio , ne interioris vitreae fu-
perficiei electricitati in animal ejufque conductores tempore
ejaculationis fcintillae agenti phaenomenon effet maxime ad-
fcribendum ; in qua quidem fufpicione cum alia deinceps
inftituta pericula , tum in primis confpecti motus electrome-
tri in eadem machinula collocati omnino me confirmarunt .
Leviffimi enim globuli , filaque, quibus erat electrometrum
compofitum , dum verfabatur machina , fitum confeftim mu-
tabant , atque ab invicem diducebantur , dum vero eSicie-
bantur fcintilix , in priftinum fitum atque contactum refti-
tuebantur.

Jam vero his atque aliis peractis atque compertis illud
demum ad majorem e noftris periculis utilitarem depromen-
dam reliquum videbatur, ut ea in viveatibus quoque ani-
malibus inftituerentur .

Id autem fecimus crurali nervo non intra ventrem , ne
facile animalia occiderertt, fed in femore diffecto, & a con-
dguis partibus fejunclo , atque extra mufculos deducto , ei-
que conducrore appofito ; contractiones per fcintillac jactum
in refpondenre crure utique prodierunt, minores dumtaxat ,
ut vifum nobis fuit, quam in mortuo animali.

At curn in fingulis haclenus expofitis experimenris per
interjecfum aerem animal , & machma , ejufque conductor
inter fe communicarent , placuit etiam expenri , quid con-

tin-

13

tingcrct feac ipfa communicatione primo interrupta > deinde
penitus fublata.

Pnmum fic perfeci ; machinulam una cum prxparato
animali , fuifque condu&oribus inftru&o , ut in Fig. 6 fub
vitreo vafe collocavi , loco ab ele&rica machina parum difli*
to| fcintillam tum eduxi, motus de more prodierunt .

Hoc ipfum vas una cum inclufa machinula fub altero
longe majori , atque hoc fub alio adhiuc majori pofui : ite-
rum fcintilla elicita fimiles contigerunt motus, languidiores
quidem , quo major erat recipientium numerus, eorumque pa«
rietum craflities .

Poft haec omnem aeris coramunicationem intra animal,
& electricam machinam cohibui . Pofita nempe machinula ,
in qua erat animal , fub recip:ente machinx pneumaticae lo-
co ab electricx machinae condu&ore nonnihil diflito , & fupe-
riori machinulae vafe perforato, quo poflet aer per repetitas
exantlationes ab eadem educi : aere autem modo edudto*
modo non , fcintillam extorquebam : habitx funt contra&iones
in utroque cafu , neque , ut vifum eft , admodum diflimiles.

Age vero tam vafiis rentata rationibus ele&ricitate per
fcintillam agente , rion flrie djbgentia & labore pefquifiyimus
num eadem aliis quoque viribus ac rationibus in mufcuiari
motu imperium exerceret fuum . Licuit vero imefdum mu-
fculares contra6tiones obfervare, fi nefvorum coridu£torB Fig^
electricae machinx conductori C Fig. i quam proxime collo-
caretur, tum clypeus electrophon a refinofo plario attollere-
tur , vel fi idem clypeus proxime ad eumdem conductorem
transferretur , ubi electrophorum fuerit ab eodem conducto*
re valde diflltum , quin tamen fcintilla eliceretur ulla .

Htc in animahbus, q uae frigida appellantur. Quibus ten»
tatis atque inventis nihil magis fu;t in votis,- quam vel ea-
dem , vel fimilia in calidis quoque expetiri , ut ex. gr. in
pullis , in oVibus. Facto periculo idem prorfus ' in his fuiC ,
ac in illis exitus . Sed aha opus in iftis fuit pfxpafariorie ;
oportuit falicet cruralem nervum non intra veritrem,- fed
extra , atque in femore ipfo primurn refecare, & a cafteris'-
partibus fejungere , atque educefe, tum eidem conductorem
addere, fcintillamque deinde e mach nx conductore elicere ,
crure vel viventi animali conjun&o, vel ab ebdem quam
pnmum refe&o ; fecus enim confueta adhibita ptTcparanda-

rum

mm ranarum ratione pbxnomencn omnino deficicbat, forte
fe contrahendorum n ulculorum facultate pnus dtficiente,
quam abfolvi longa ilia, & multipitx praeparatio queat .

At ^ero nonnulla in hoc expermentorum genere fivc
in calidis, five rn frigidis animaJ bus funt poftremo loco,
eaque peculiana , neque , ut arbitror, munlia animadverten-
da, quae fe fe nobis numquam non ob^ulerunt . Alterum fci-
licet , prxparata animaiia eo elTe ad ph&nomtna aptiora quo
prove&iori eifent sttate , item quo mag s a;bi eorum n ufculi
eiTent, & fanguine deficerent, atque hinc fone mufculares
contra&iones promptius & facilius , & longe diu fxcitari
pctTe in frigidis, quam rn caiidi- ammal bus ; h; benr enirn
illa prac iftis fanguinem' dilufjore w , difliciJhji ccncrefcenre m ,
atque a mufculis proprerea lcnge facihus deftuentem : aheium
vero prxparata animaha, in quibus haec eitcTiiciraris perku-
la capta fuerunt , longe cirius conun p; & purrefcere , quam
illa, quse nullam eiecTncitatis vim palTa iuei nr ; pdRremo ,-
enariata ha&enus phamomena contingeie quidem , ii fu<rint,
qua diximus ratione , animalia ad experimentum prapcrara,
fecus vero deficere . Si enim condudores non d]iT< 6ix fpi-
naii medulia: , aut nervis , ut confuevimus, fed vel cere bro ,
vel mufcuhs apponamur , aut etiam irnVanrur , vel fi ner-
vorum c nducTores ad muieulos ufque prot ahanrur , vel (i
nervi de nv re a circumpofiris partibus mirirre ftjungantur,
contra&iones vel nullae, vel admbdum exiguae funr . Pleraque
certe , quac ex iVs penculis deteximus, acc* pra maxime refe«
rimus huic przparandi , & fejungendi nervos artificio.

PARS SECUNDA

De uiribus eleBricitcttis atmofph^ric£ in motn mufculari .

DEtectis , quac hactenus expofuimus de viribus cleclncira-
tis arnficial s in mufcularibus contrattionibu? , mhil fuit
nobis porius , quam explorare utrum eadem phacnomena prac-
ftaret eie&riciras atmofphacrica quar dicitur, nec ne : an fcili-
cet , iifdem adfnbitis artificiis , ut fcintillarum fic fulgurum ja-
clus mufculares excitarent contra&iones *

Lon-

Longum itaque aptumquein libero aere conduclorem-, fer«
reum ne/npe fiium m editiori domus loco eriximus, atque in-
fulavimus Fig 7. Tab. 2., eique , tempeitate in cxlo cuorta, vtl
prxparatas ranas , vel prxparata calidorum animalium crura , ut
in Fig. 20. , 21. Tak 4. per fuos nervos appendimus . AJium etU
am conductoiem, ferreum fcihcet aliud filum eorumdem pedi-
bus addid.mus , liludque longiflimum , quod ad indicati in {U
gura putei aquas ufque pertingeret . Res autem ex voto , per-
inde ac in artificiali electricitate omnino ceflit ; qucties nem*
pe erumpebant fulgura, toties eodem temporis momento mu-
fcuh omnes in vehementes mukipiice^que incidtbant contra-
£frones, ita ut quemadmodum fulgurum fplendor , & lux fo-
lent , fic mufculares eorum animalium morus contra&ionelque
tonitruis prxirent , atque de eifrem veluti commonefacerent 1
quin lmmo tantus fuit phxnomenorum confenfus , ut Gomra*
dtiones contingerent , tum nullo etiam addito mufculorum
conduclore, tum illo nervorum minime iululato , quin im-
mo prxter fpem, atque opimonem eadem licuit < bfervare 1
condu&ore m humilioribus quoque iocis collocato Fig, $.
Tab. 2., potflimum (i aut magna fuiflent fulgura, aut © nu-
bibus experimentorum loco propioribus erumperent , aut fi
qu s ferreum filum F manibus tenuiiTet.^ quo tempore eadem
fulgura jacierentur.

Phxnomenon autemcontingebat five animal lbero aeri
pateret , five commodi caufa fuiflet in apto vafe inclufum , ut
i&,M*g* 7«, aut intra cubiculum detentum , Contingebat etiaai 3
erfi ai rtvorum condudtor nonnihil a nervis- ipfis diiaret , ful«
gunbus potiffirrum aut vehementioriBus , aut proptnquiori*
bus qpemadmo lum evenire d ximus in artific ali eie&ricita*
te lcintillis aut fortioribus aut propius animal exiortis. Dc*
mum illud anicnadverfione dignum occurrebat, quod non u»
na . tantum mufculorum contracYione res in fulgure , ut in
fcintiUa ,,abfo!veretur omnis , . fed plunbus fibi mutuo uno ve«
luti temporis momento fuccedentibus,, quarum numerus fra~
g rum quafi numero, quos edere tonitruum confuevit ,, re«
fpundere videbatur

Jam vero non fulguribus tantum tales prodibant coir*
tra&iones r fed fxviente cxlo, nubibufque prope elatos^ ner-
vorum condu&ores tranfeuntibus , fponre ferme oboriebantur r
quod cum eontigiflet , & ele&rometra haud levia dabant

ele*

ele&ricitatis indicia , & fcintillx non raro poterant extorque-
ri ab ipfiL.et in altum erectis conductoribus , fecus ac ubi
per ejaculata fuJgura contractiones obtinerentur ; tunc enim
iaepius fcint >JI* ehcitbantur nullae, & exquifitiora electrome-
tra vjx ullam movebant de electricitate fufpicionem .

Hujufmodi autem pencula non modo in extinctis am>
malibus, fcd vel in viventibus fuerunt capta , & in utrHque
apparuit pharnomenon , nihiique eorum prxterrnhTum fuit ,
qux in artificiali electricitate experti fuimus , at cuncta ta-
dem ferme contigerunt ratione . lllud quidem haud leve in-
tereffe difcrimen primo adfpectu vifum fuit, quod praeoaratx
ranx , qux cum apto conductore in vitrea mavhinula Fig. 6*
Tub. i. concludebantur certo ab electricx machinx coudu-
ctore intervallo disjunctx fcintillx jactu vehementer , ut dixi-
mus , commoverentur , fulgure autem e nubibus erumpente
omnino quiefcerent ; forte quia vel fi qux ab electrica nu-
be conducroris ope ad machinulam defe*retur eJectriciras ,
ea exigua nimis eflfet , nimifque ex guam externx iptius m>
perficiei parrem occuparet, ut proinde ad contractiones in*
ducendas non valeret, vel quia nulia f rte ad eamdem ma-
chinulam deferreturj quemadmodum eadem ferme de caula
exdem defieiunt in fcintillx jactu contracticnes , (i machinu-
la non prope electricam machinam , fed prope ilJam oondu*
ctoris EE Fig. j. Tab. i. extremitatem collocetur, qux lon-
ge ab eadem machina diftet.

Re propterea diJigenter animadverfa fimilis apparet inter
artifkialem , & atmofphxricam rlectricitatem agendi ratio ;
forte ad eas obtinendas intra machinulam vitream conrracrio-
nes, oportet, ut electrica atmofphxra vel tota , vel maxima
fui parte eamdem machinulam circumdet, quod ab hactenus
expofito machinulx fitu , & experimento lcnge abefife videtur .

Verum non tantum pbxnomeno explorato, fed leg bus
quoque ad examen vocatis comperimus, eafdem non diflimi-
li ratione in atmofphxrica electricitate fervari ac in artificia-
li ferventur .

Jam vero vinbus perquifitis procellofx , ut ajunt , ele-
ctricitatis, nec non fulgurum , fulminun que , in mentem ve-
nit experiri enam , quid xftivx , ac ferotinx corufcationes
prxftarent in prscparatis de more animalbus : hinc eadem a-
nimalia noftro conducton atmofphxrico aptavimus, non fo-

lum

1?

lum fulgurante , fcd etiarh corufcante cxlo . At contra&fo-
nes tunc nullx habitae umquam funt, fcrte quia , aut hujuf-
modi eorufcaticnes afe eiectricitate non pendeant, aut fi pen-
deant , vel loco xiimis diflito , vel alia Jonge ratfone contm-
gant, quam ftilgura folent. Sed hxc Phyfici maxime viderint .

J ARS T E R T I A

!De mribus eleftricitatis mimalis in motu mufculari .

Vlribus procellofac atmofphxricae electricitatis tentatis ex«
adit aniinus cupiditate diurnx,& placidae quoque ele«
ctricitatis poteftatem experiundi *

Qua de caufa cum mterdum vidilTem prxparatas ranas
in ferre s cancellis , qui hortum quemdam penhlem noftrae do-
mus circumdabant , collocatas uncis quoque xreis in fpmali
meduila initructas in confuetas concractiones incidiife , non
foium fuJgurante cado , fed interdum etiam quiefcente , ac
fexeno , putavi eas contractiones a mutationibus , quae mter-
diu m armofphaerica eiectricitate contmgunt , ortum ducere.
Hinc non fine fpe ccepi harum mutationum effectus in rr.u-
fcularibus hifce motibus ddigenter perquirere , & aliis ^tque
ahis rationibus experiri . Quapropter diverfis horis , idque
per multos d?es , animalia ad rem appofite accommodata in«
fpiciebarn ; at vix uilus in eorum mufculis motus . Vana tan-
dem expectaticne defatgatus ccepi xreos uncos , quibus fpi«
naies mediJJx infigf bantur, adverfus ferreos canceilos urgere,
& compnmere , vifurus an hoc artificii genere cc ntractione*
mufcularcs excitarentur , & pro vano arn ofphxrae , & ele-
ctricitatis ftatu an quidquam var etatis , & mutarioms praefe-
ferrent ; contractiones quidem haud raro obfervavi , fed nul-
la ad varium atmoiphaera: , atque eiectricitatis ftatum ratione
habita .

Has tamen rgo contractiones , cum non riffi in 1 bero ae-
re infpfx llem, nondum enim rem aliis in locis tentaveram ,
parum abfuit, qum ab armofphxrx electricitare in animal
irrepra , arque in eo cumulata , & )n unci cum canccllis ferre s
contactu ab eodem rapide ex unte, taies contractiones repe*

G te«

i8

terem ; facile entm e& in expermndo decipi , & quod vide«
re, & invenirc optamus, Ez vidiife, & inveniffe arbitrari.

At cu n in ciaufum cubiculum animal tranftul<flem , &
fuper planum ferreum collocaflem, infixumque fpinali medul-
lac uncum adverfus illud urgere coepilfem , en exdem contra-
ciiones , iidem motus . Idem continuo aliis ufus metallis , aliis
in locis , aliifque horis , ac diebus prxftiti ; atque idem even-
tus ; nifi quod contractiones pro metaliorum diverfitate effent
diverfe , vehementiores fcilicet m aliis, in aliis languidiores .
Alia deinde corpora , fed qux parum , aut nihil electricitatis
deferrent , vitrea fcilicet, gummofa , refinofa , lapidea, lignea ,
eaque arida , ad idem experimentum adhibere continuo in
mentem venit ; nihil fimile contigir, nullas licuit mufculares
contractiones , motionefque infpicere. Hujufmodi fane even-
tus & admirationem attulit nobis haud levem , & ccepit de
electricitate ipfi animali inhxrente fufpicionem movere ali-
quam. Utramque autem auxit tenuiflimi fluidi nervei circui-
tus veluti quidam , quem a nervis ad mufculos , dum phac*
nomenon contingeret , fieri, atque ad electncum circuitum ,
qui in leidenfi phiala abfolvitur , accedere , cafu animadver-
timus.

Nam dum ipfe una manu praeparatam ranam per uncum
fpinali medullac infixum tenerem, idque agerem, ut pedibus
in argentea infifteret capfula , altera vero manu ejufdem
capfulx planum , cui pedibus rana incumbebat, aut ejufdem
latera , corpore aliquo metallico percuterem , praeter fpem ra-
nam vidi in contractiones haud leves incidere , & quidem to-
ties , quoties eodem uterer artificii genere .

His confpectis Rialpum rogavi Hifpanum virum doctifli-
mum olim Societatis Jefu focium , qui tunc mecum in villa
optimi , ac nobiliflimi Viri Jacobi Zambeccari rufticabatur ,
rogavi, inquam, ut ipfe quemadmodum in aliis experimen-
tis perhumaniter confuevit, ita in hoc operam , atque ad-
jutricem manum praeberet , ranamque , ut jpie antea feci ,
teneret, dum ego capfulam iterum percuterem, idque tum
commodi caufa., tum ut experiundi rationem paulifper im-
mutarem . At practer expeciationem contractiones defece-
runt; experimentum continuo ut antea , atque folus inftitui;
ftatim redierunt.

Hoc fane me movit , ut ipfe una manu animal, uf an-

tea

l 9

tea tenerem, akera Rialpi nianum , eumque rogarcm , ut ipfe
altera manu capfulam vel attingeret, vel percuteret, quo ele&ri-
€2c catenac fpecies veluti quxdam conftitueretur : idem ftatim con-
tra&ionum phaenomenon non fine noftra voluptate, atque ad-
imratione contigit , quod iterum deficiebat, fi manus disjunge-
remus , apparebat iterum fi manus denuo conjungeremus .

Quamquam vero haec ad fluidi nervei ele&ricum veluti
excurlum per hominum catenam demonftrandum fatis ef-
fe pofte viderentur , nihilominus ut; rem tantam , tantamque
.recondentem novitatem magis , magifque confirrrarcmus ,
voluimus , ut non manuum complexu , fed per intermedium
aliquod corpus modo cohibens , cylmdrum nempe vitreum ,
modo deferens, cylindrum fcilicet metallicum , Rialpus , &
ipfe catenam conftitueremus ; periculo autem faclo non fine
voluptate vidimus phsenomenon adhibito metallico cylindro
prodire , adhibito autem vitreo omnino definere , fruftraque
aut attingi , aut gravioribus ictibus deferentis corporis caplu-
lam percuti; ut compertum propterea nos habere putaremus,
electncitatem hujufmodi contractiones excitare, quacumque de-
mum id efficeret ratione.

Verum, ut rem in aperto magis ponerem , opportunifll-
mum mihi fuit ranam fuper cohibens planum , vitreum fci-
licet, aut reirnofum collocare ; tum arcum rnodo deferentem ,
rhodo vel totdm , vel aliqua faltem ex parte cohibentem ad-
hibere , ejufque ext.remitattm unam unco fpinx mfixo , alte*
ram aut crurum mufculis , aut pedibus apponere. Periculo au-
tem faclo vidimus deferenti adlubito arcu Fig. 9. Tab. 3. con-
tractiones perfici , deficere vero penitus adhibito arcu partim
deferenri , partim cohibenti , ut in Fig. 10. Arcus deferens
ex ferreo filo erat , uncus vero ex filo aereo •

His porro detectis vifum nobjs fuit contractiones , quas
ranis in plano metallico collocatis fieri dixirrus, dum uncus
fpinalis medullae adyerfus idem plarum urgeretur , a firr.ili
arcu repetendas efle , cujus quidem vices planum metallicum
quodammodo gereret , atque hinc fieri , ut illae non txcita-
rentur rams fppra cohibens aliquod planum pofitis , adhibi-
tis licet iifdem om nino arr fici*s .

Hanc ncftrsm opinionem cafu obfervatum ncn injucurdtm
phxnomenon plane , fi quid judico , confirmavit : fi enim rana
ita uno cruie fufpenfa digit s teneatur, ut uncus fpinali n ac-

C z dullx

20

diillac. infixus planum aliquod argenteum attingat,, alterum
crus libere in idem planum labatur Fig. ii. Tab. 3» ftatim
ac hoc idem crus ipfum planum attingit, connnuo mufculi
conrrahuntur , unde crus; aflurgir, attolliturque , mox autem
fponte relaxatum , atque iterum in> planum relapfum , fimul
ac adi ejufdem contactum pervenit, iterum in altum eadem
fertur de caufa , ficque alterne attolli , & labi pergit dein-
ceps , ita ut electricum veluti pendulum idem crus ^xrrmlari
non fine aliqua obfervatoris admiratione , ; & voluptate vi-
deaxur..

Hoc fane phxnomenon facile eft videre, quam commo»
de & apte repeti poflit a plano vices gerente cujufdam ar-
cus pracdicto circuitui aptifllmi dum hberum crus ad idem
planum appellit, eidem vero circuitui omnino imparis fimul
atque crus ab. eodem receiTerit « Haec de metallico plano ar-
cus vices gerente, neque dubia , neque obfcura inditia font.

Dici autem vix. poteft , qux. fit h^jas plani ad excuan-
das: mufculares contra&ionesv facultas , & aptitudo,. ea fcili*
cet , qua contra&iones obtineantur &: magnx , & frequentes ,
ihterdum. etiam aliquandiu: conftantes , non modo fii uncus
fpinali medullx Lnfixusy aut contra ipfum planum metalli-
cum urgeatur , aut fupra idem perfricetur , verum etsam fi-
mul atque ipfe uncus idem planum; attingat , atque fi poft-
quam: attigerit > non nihil ejufdem cum plano contactus im-
mutentur , ut fi leviter vel pJanum percunas , fuprat quod eft
animal , vel corpora , in qux. idem planum iincumbit . Sed de
areus velutifpecie ,. quam metallicum planum refert , haclenus.

Antequam vero ab arcus: ufu ,, atque viribus fermo hic
nofter recedat v illudinolumus prxtermittere ad ejufdem: facul-
tatem;,, ac: pene dlxerimj neceflitatem: in? hujulmodi: mufcula-
rJbus contract-onibus demonftrandam quam maxime accommo*
datum , eaiHems fcilicet: obtineri , & haud raro; clarius , prom-
ptiufque non; uno» tanrum r fed duobus; quoque arcubus, ea
ratione difpofitis atque adhibitis , ut unius arcus extremitas
una; mufculis , alterius arcus; exrremitas pariter run&nervis. ad-
moveatur , duae; relicrux ad mutuos contactus adducantur , aut:
fr opus: eft invicem perfricentur Fig. 12. ln; quo fane id pe-
cuhare v;detur eleclricitatem: hujufmodi: contractiones indu-
eentem ,< neque/ per marruum cum utroque' arcu contactunr,
neque per repetitos, contactus arciKim cum panibus animalis
difiEundi admodum ac diflipari . Sed

2 l

Sed illud prxterea peculiare , atque animadverfione di«
gnum , languentibus potiflimum prxparatorum animalium vi«
ribus, circa conductores arcus , aut deferentia plana contigit
nobis fxpiftime obfervare, variam nempe eorum ,. ac multiplicem
roetaliicam fubftantiam cum ad obtinendas , tum ad adaugendas
contractone* mufculares multum poiTe, & quidem longe ma«
gis, quam una eademque metallrca fubltantia . Ita ex. gr. fi
arcus totus ferreus fuerir, aut ferreus uncus , & ferreum itera
planum deierens, fxpe fxpius aut deficient contractiones ,aut
erunt perexigux . Si vero eorum alterum ferreum ex.gr. fue-
rit, xreum alterum , multo magis fi argenteum [argentum e-
nim/ prx cxteris metallis ad deferendam animalem electrici-
tatem vifum eft nobis. idoneum} contractiones continuo , &
longe majores , & longe diutius prodibunt > Idem contigit
una eademque cohibentis plani fupeificie , duobus ab invicem
disjunctis locis , folio pariter metallxa fed diffimili obdu&a ,
ut fcilicet fi uno in loco ftamni folium admbeas in altero
aurichalci' contractiones ut plurimum longe majores contin»
gant , quam fi uno eodemque metallo , ac folio , argenteo li-
cet , fuerir uterque locus; obdu&us , feu; ut inquiunt armatus •

At vero hujufmodi circuta fluidi nervei , quafi electri\:i
ignis , detecto illud fane confequens; videbatur , duplicem ,
eamque aut: diffimilem, aut potsus contrarram ele&rieitarern
hoc phxnomenon producere quemadmodum duplex:, vel ia
leidenfi phiala , vef in quadrato* magico electricitas: illa eft ,
per quam electrieum fluidum fuum in: iis veluti; circulum
abfolvit ; nequir enim electricitatiVexeurfus , atque circuitus
demonitrantibus Phyficis haberi,. n fi in; xquilibrii reparaf one,
atque vel foJum , vel potiffrmum> inrer contrarias; electricitates .
Im unc^autem eodemque merallo latere illas: omnino' a: natura
alienum & ^bfervationibus contrarium videbatur : reliquum
igitur erat , ut in:animali utraque infideret. Ne qua* vero fu-
fpicio elTet me in experiundo electiicitatis quidpiam^ potuiiTe
animahbus, tribuere , xreum arcum folio obductumi argenteo
yitreo? cy^lindro affixi , quem^ manibus tenerem 5l dum arcum
ipfum animaljbus, apponerem ; hac; adhibitai cautione contra-
ctiones^ nihilo minus; pradto ruerunt .

Bis in liben* aere: peractis fubiir animum cogitatio quid
erectricitati animalis. contingeret fi animal ipfum fub aqua
demergerem ; id itaque prxititi , ac de more ei^em arcus extre*

mi«

12

mitatcs admovi , unam fcilicet unco ferreo fpinalis medullae ,
pedibus akeiam :; contracdones perinde ac in libero aere
contigerunt.

At illud peculiare in hoc experimento fe fe mihi obtu-
lit, quod (i aut eodem arcu, aut alio quovis deferente cor-
pore uncum durntaxat fpinahs medulhe animalis fub aqua la-
tentis att gifTem , condnuo contracdones oborirentur ; quod
fane ad aquam arcus vices gerentem ipfe retuli. Hinc ani-
mal non fub aqua ut antea , fed fub oleo demerfi , vifurus
utrum contractiones perinde ac fub aqua condngerent , an
omnino deficerent. Idem itaque deferens corpus unco fpma-
lis medulla? ut antea appofui ; contracdones omnino defece-
runt, oleo fcilicet deferentfs arcus vicibus gerendis omnino
impari , id quod fane me in prseconcepta cpinione haud
parum confirrnavit ,

His compertis atque animadverfis duplicem illam con-
trariamque electriciratem in ipfo prtparato ammali reperiri
vifus fum mihs poife fine ulla cuncratione inferre , atque vel
unam in mufculo, alteram in nervo,vel utramque- in alteru-
tro fedem habere , ut in Turmalino lapide affirmanr Phyfici.
Omni idcirco ftudio ccepi hujufmodi fedem perquirere, & in-
veftigarej atque primum cujus indolis electricitatem nervi
prxfeferrent , Itaque detruncatx fpinali medullae ranarum ,
quas quantum fieri poffet recenter necatas ad experimenium
paraverarn , cylindrum prope admovi , nunc vitreum , nunc
ex obfignatoria cera confe&um ; at numquam primo adh bi-
to mufculares ccntigerunt motus, obfervabantur vero i bi al-
ter adhibebatur, immo plerumque ad quattuor, aur plunum H-
nearum diftantiam , dummodo vertebrahs tubus itamni fo-
lio fuiiTet, ut infra dicemus , obductus . I oco vitrei * ylindri
electricx machinx difco pluribus ac pluribus circumvolutio-
nibus acto fxpe ufi fuimus , ut compertum haberen us an
major electr citatis copia , qux eraf in difco collecta, eas ex-
citaret mufculares contractiones , quas cylindrus non pote-
rat , fed eumdem exifum habuit experimentum ; ne minimi
\ quidem motus in mufculis cont gerune .

Frit itaque electricitas nervorum juxta experimenta po-
fniva , cum demonftrent Phyfici imer contrarias folum ele-
ctricitates notos effe&us , & motus p* ffe obnneri .

Ad mufc&lorum deinde electncuatem perquirendam ani*

mum

^3

nvam convertimus : hinc eadem in hls arque iftis pericula
cepimus ; at nullos neque pofuiva , neque negativa adhibita
ekclficitate licuic in mufculis motus obfervare .

Iterum itaque ad nervorum ele&ricitatem noftris obtem-
perantem experiraentis redivimus ; eamdemque obfignatoria
cera explorando iifdem ufi fumus artificiis, quibus utebamur ,
dum per fcintillsc extorfionem illam ipfam tentabamus . lia-
dem fere prodierunt contractionum phxnomena , nifi quod
erant illx ionge minores , qux obfignatoria cera habeban-
tur , quam quac fcintilla , eledricitatss vinbus nempe. refpon-
dentes . Eadem quoque fuit condu&orum utilitas , eadem-
que lex, atque eadem piane ratione motus mufculares pro-
dierunt.

At quoniam nihit aptius ad tam abditam , difficilerrsque
rem , fedem nempe utriufque electricitatis , detegendam effe
videbatur, quam electricitatem adaugere , atque intendere,
hinc de ratione id perficiendi mecum ipfe fedulo cogitare
coepi , atque analogia duce ea fe fe mihi primo ratio obtu-
lit, ut nervos in quibus eminere electricitas videbatur, &
cujus naturam compertam habuimus , folio aliquo metailico
obducerem potiflimum ex ftamno , non fecus ac Phyfici in
fuo quadrato magico, atque leidenfi phiala effieere confueve»
runt Fig. 9 Tab, $,

Hujufmodi art ficio mirum quantum mufculares contra-
diones invaluerint , tantum folicet , ut etiam fine arcu , fed
uoo corporis cujufcumque naturae vel deferentis, vel etiara
cohibentis cum armatis nervis contactu contractiomes prodi*
rent, dummodo animaha eifent recenter prsepafata , & viri-
bus conftarent ; ut arcus aliorumque artificiorum vis , & uti-
litas longe major evaderet ; ut demum contractiones fierent
vehementiffimae , & diufurnse , ac ferme conftantes in vegetis
ante fe&ionem amimahbus , femoto etiam vel arcu , vel cor-
pore , quocum armati nervi artmgerentur .

Quid plura? Ea fuit hujus artificii in adaugendis viri-
bus hujufmodi elecTricitatis virtus , atque facultas , ut qui
circuitus vix ac ne vix quidem uncis, atque arcu adhibit®
appareret, tam felix promptufque evaderet, ut non per duos
modo , fed vel per tres inrerdum & plures homines ele-
ctricam veluti catenam conltituentes in ranula abfolveretur ,
niufcularefque de more excuarentur contractiones ? aeftivo prx«

2 4

fertim tempore, prove&ioribus animalibus, pallentibus muf-
culis , atque cadi tempefrate imminenti . Eodem autem metal-
lico folio denudatum cerebrum in ptaeparatis animalibus,
& denudata fpmaiis medulla ahqua parte fi cbduceretur ,
contiactiones arcu de more adhib to , & vehementes , &
promptae prodire tunc coeperunt , quas tamen fine hcjus ge-
neris artificio, arcu , aut aiia quavis ratione fruitra excitare
molitus aniea fuuTem,..

Tanta autem ftamnei folii nervis appliciti in adaugenda
animali electncitate vi comperta ftatui etiam expenri , qurd
idem folium poffet jn mufcuJis; at non muJtum ex eo incre-
menti contractiones fumere vifac funt, quin immo re farpius
tentata illud demum iinimadvertimus , contra&ionum incremen-
tum contingere aliquod fi tanrum mufculi , maximum fi tan-
tum nervi , aut fpinalis raedulla , aut cerebrum , vix ve*a
ullum fi cum hx partes , tum mufcul eadem ftamni lamina
fimul obducerentur , atque armatis locis arcus aptaretur .

Non tanrum porro intendebantur contraeliones per me-
tallicum folium denudatac fpinali medullae fuperadditum , fed
eodem etiam obducla fpina vertebrali cum extus in dorfo
fuis adhuc mufculis inflructo, tum intus in ventre , whx ; n e
vej^eo rn loco, e quo nervi egrediuntur. Neque refertbat
fi magno folio , aut ex guo eas pas res, atque nervos in pri-
jnis obtegiffes, fat enim erat fi aliquo , atq-.-e eidem unana
arcus extremitatem apponeres , alteram mufculis . Loco autem
folii metallici adhibuin.us pari cum utihtate amalgama ele-
ftricum vel adfpergentes nervum ejus pulvere, vel nervo pa-
ftillum aptames ex eodem pulvere una cum oleo corifc&um.
Quod fi alio metallico pulvere , ferreo ex. gr. , aut aereo ute-
remur eadem etiam ratione, vix ullum erat mufcutarium mo«
tuum incrementum .

Jam vero ratione inventa , qua hujufmodi electricitas tan*
tum iumeret incrementi , ejafdem deinde fedem alacrius , at-
que fldentius perquifivimus . Hlnc eodem folio nunc nervo,
nunc mufculo obduclo , primo mufculum cum refpondente
nervo afe animali eduximus , & fupa cohib^ns aliquodpla-
num collocavimus , eique arcum de moie app iuimus , idem
praeilitimus in mufcuio cum integro , tum f cf , unam f di-
cet ejus partem metallico folio iepfmus, runr arcus exrre-
Hmatera unam armatac mufculi parti , alieiam nudo muk ulo

ap-

25

appofuimus ; fed vix, ac ne vfx quidem licuit ncbis hifce
tentamimbus ad ea , quae quaertbamus quidquam prcficere .

Jllud tancum animadvertimus , m mufculo cum nervo
extra animal tdu&o contractiones longe minores prodire,
quam fi illi in animali fuis naturaliter locis conftituTent ; in
mufculo autem integro ex guas adhuc magis leviorefque , q jin
aegre omnirio contingere ; fed tamen haud raro alquas , fi u-
na arcus extremitas armato mufculi loco accommodaretur , al-
tera adjacent? ac nudx lpfius mufculi fuperficiei; fecus vtro
tentato experimenro nullas prodire : idem quoque evenire , fed
longe difficilius in interna mufculi fubftanna fed facilius lon-
ge , & promptius contra&icnes oboriri , fi eadem radone ar-
mato nervo arcus adhibcrerur , immo fi arcus loco deferentis
alicujus corporis exigua licet exrremitas in ufum vocaretur ,
atque partim limbus metallici folii , partim nadus nervus
eadem attingeretur .

Hec circa perquificam animalis eleclricitatis fedem ten-
tavimus , quibus conitat rem , qux experimenns fatis iiluftrari
non poruerat, fuiiTe conjecTuris maxime committendam . Sed
de his paulo infra .

Nonnuila nunc profequemur , quae nobis in hujufmodi
elecTricitatem diiigentius mquirentibus animadverfione digna
fe fe obtulerunt ; inter quac dlud in pnmis fuit , eam a com-
muni excitatam electricitate agere quidem , ut n onuimus , ad
aliquot iinearum diftantiam , at per fe foiam ne a i minimam
quidem diftantiam , fed vel ipfu n femper contaclum poftuia*
re , ut vim exerceat fuam ; veruntamen concradiones cercius ,
promptius , majorefque fsepe obcineri vidimus , fi arcus extre-
mitas extremse orae metallicx laminx nervos , aut mulculos
obducenti apponeretur , quam fi ejufdem pianse fuptificiei ;
item ii unci extremitau , quam fi reliquis ejufdem partibus ;
qmbus fane apparet animaiem electriatacem communem
quodammodo ac vuigarem hau.l parum aemulari , cujus pecu-
lidie ingenium eft angulos , cufpidefque deisgere ac fequi .

Hsg fane tam pedpicua , atque apenta, fi quid }u ico , de
elecTricitate in rnufculis , ac nervts indicia , animum nob?s ad-
diderunt, ux alia etiam arque aiia tindiofiLS de eadem exqui-
reremus . Hinc primum ioco metallici jam di&i folii , cohi-
bente materia cum nervqs , tum mufculos aliqua parre obte*
ximus , ieiica fciiicet teia , oleo , in quo pix erat f iuta ,

D omni-

26

©mrcitio imbuta , vifuri utrum contra&iones adhibito arcu peni-
tus deficerent , nec ne. Defecerunt utique omnino . Oportuit
vero & fericam telam adhibere, & ea ratione praeparare, ut
contrac"t ; ones cohiberentur ; neque enim unica ferica tela ad
cohibendas contra&iones fat erat, quippe qux faciie deferenti
animali lympha rmbuebatur , & hume&abatur ,, neque folura
oleum , quippe quod arcus extremitati rta iocum concedebat ,
ut ad ipfum cum fubje&a parte conra&um omnino veniret.

Inveftigavimus deinde, an communis electricitatis ratio*
nem , & ingenium hujufmodi cle&ricitas fequeretur vel in
eo , ut faciliorem per quxdam deferentia eorpora, per alia
d fficiliorem fibimet fterneret viam r fequi autem adamuf»
fim fere vidimus, atque primum ut iJJam , fic iiam feliciur
•per metalla , quam per ligna iter fuum conficere ; inter
metaila vero felicius potiflimum per aurum , & argentum,
xgrius per plumbum , ferrum , potiffimum fi rubigine in-
fe&um , ita ut fi vel arcus , vcl plana arcus vices gerentia
ex metallis fuerint conflata , atque potiflimum ex argento,
vel, quod commodius cedit , ex ejufdem tenuiffimis foliis ob-
du&a , contra&ionum phsenomena r & clatius longe % &
longe promptms prodirent , quam fi eadem fuifFent vel ex
plumbo ex. gr.., aut etiam ex ferro conitrucla. At deferen*
di facuitate in folidis corporibus explorata , & in fluidis
quoque eamdem perquifivimus , & eodem ferme rediit res;
per aquofa nempe feliciilime iter fuum expedire hujufmo-
di ele&ncitatem comperimus r detineri autem omnino, &
impediri ab oieofis . Hoc autem ut experiremur ufi fuimus
tubis vitreis exiguis, quos una extremitate aliqua materia
occludebamus , per quam metallicum fllum , argenteum nempe,
aut xreum & ftamni folio obte&um ita trajiciebamus , ut al-
tera- fui parte intra tubi cavitatem liberum eiTet , altera lon*
ge ab eo produceretur ; tubos autem , accommodata ad expe*
rimentum materie , modb aquofa fciUcet , modb oleofa reple-
bamus , & fimilr artificio altera extremitate claudebamus, fi-
milique metallico fllo eadem ratione inftruebamus . Rebut
fic difpofitis hujufmodi tuBis ita utebamur , ut vel integrum
arcum flexis nempe fiiis metallieis , vel arcus partem conM*
tuerent , cujus extremirates de r» ore animali aptarentur.

His autem tubis adh biris Fig. 14: Tab nulls fiebanr
contradiones ubi oleo , utique vero ubi imStnt iili aqua re«
gl&tiv ¥erum

2?

Verum nihii ad depromendam ex hujufinodi periculis
ntilitatem conducere mag s videbatur, quam vel cohibendi,
vel deferendi facultatem in diverfis quoque animalium parti*
bus diligenter inveftigare • Periculo autem fa&o compertum
habuimus omnes omnino dilTe&orum animalium partes uti-
que hberc deferre, & commode traducere hujufmodi eledtri-
citatem , ob humiditatem forte , qua vel natura , vel in fe-
^tionibus , & prxparationibus alluuntur ; nam fi varix & re*
center d ffe&x folidx partes , ut mufculorum fibrx , cartila-
gines , nervi , ofla , membranx ; vel fluidx , ut fanguis , lym-

Eha , ferum , urina , exceptx vitreo plano , aut in dictis tu-
is conclufx apponantur aptenturque prxparatis , & armatis
maxime nervis, tum iifdem partibus una arcus extremitas ac*
commodetur, altera mufculi attingantur , perinde ferme contra-
£tiones comingunt, ac fi nervis ipfis fuiflet eadem arcus ex-
tremitas applkita^ Idem autem fieri comperimus, fi inverfa
veluti ratione res difponantur, experimeatumque capiatur,di-
&is nempe partibus , non nervis, led mufculis aptatis, arcus
vero extremitate altera iifdem parnbus accommodata , altera ar«
matis nervis . Secus vero rem fe habere vidimus, fi folidx
illx partes potiflimum non recenter fe&x fint, fed vel natu-
ra vel arte aruerint , Neque vero folum prodit phxnomenon
partibus hifce arte difpofitis, verum etiam iifdem vel natura
in animaii acihuc collocatis , vel ratione certe parum a natu-
rali recedente ; nam fi una arcus extremitas infulatis nervis
potiffimura armatis apponatur, altera quamcumque aliam cor-
poris partem integre & naturaliter conftitutam , qux mufcu*
lis ad eofdem nervos fpe&antibus tandem utcumque refpon-
deat , attingat , phxnomenon fere contingit perinde ac fi ipfis
mufcuiis eadem arcus extremitas admoveatur ; fed idem por-
ro fieri non fine aliqua admiratione vidimus cum nervis ,
tum mufculis primo quidem ab invicem fectis, atque fejun-
&is , tum iterum artificiali quadam ratione conjunctis. Si e-
nim ranis de more paratis , earumque tubo vertebrali fta-
mni fplio obdu&o , artus ab invicem ita cufrro dvdamur,
ut quilibet artus refpondenti dumtaxat fuo nervo conjunctus
fuperfit, tum unm artus ab altero longe removeatur Fig ij.
TaL 3,, arcus deinde extremitas una .eidem vertebraii tubo
inniratur, altera mufculis , vel pedi unius tantum cruris , mo-
vemur tunc 3 ac contrahuntur mufculi ejufdem dumtaxac cru*

D i ris»

2 8

ris . Si vero iidem artus de induftria iterum conjungantur
ita, ut in mutuum conta&um veniant , tum arcus eadem ad-
hibeatur racione , eiiemque omnmo cruri applicetur , moven-
rur tunc , & contrahuntur mufculi omnes utrulque cruns.
Idem autem omnmo evenit bifariam juxta axem fe&o verte-
braii tubo cum fpinali medulla , fe&ique deinde tubi partibus
cum fuis refpondentibus nervis ab invicem diduclis , artubus
vero , ut natura funt , conjun&is ; in contradiones nempe unius
tantum artus mufculi incidunt , ubi una arcus extremitas uni tan-
tumex didtis tubi vertebralis partibus apponitur, altera refpon-
denti cruri ; incidunt vero utriufque cruris mufculi , ubi disjun-
&x fpinalis medullas partes fuerint iterum arte conjundfoe ,
& arcus una fui extremitate cuilibet artui, altera fuerit iifdem
conj.unctis partibus admotus : eadem demum omnino contin*
gunt phaen jmena five integro prxparati animalis trunco , fi-
ve per medium a fummo ad imum diflfecto , dummodo divi-
partes iterum arte , & induftria conjungantur , atque ad
mutuos contactus adclucantur Fig. r&. Tab. 3.

Haec fane phxnomena non fatis apte explicari pofle vi-
dentur , n fi per interjectam partium humiditatem aditum ac
tranlt jm excurrenti animali electricTtati ultro concedentem .
An aliquid hxc lumen obfcurae adhuc confenfus nervorum
caufc & rationi poterunt afferre ? Utinam fapientiores Phy-
fiologi id videant aliquando . Sed nihil ad confenfus vires
demonftrandas forte aptius, quam fi crurales nervi de more
in ranis parentur , integraque rehnquatur fpinalis medulla ,
in egrumque caput , atque integri natura & fitu artus fupe-
riores ; armato emm tunc vel nervo crurali , vel vertebraii
tubo , atque arcu partim cruralis nervi armato loco, partim
refpondenti artui admoto ,. non modo inferiores artus con-
trahuntur , fed fuperiores quoque moventur , moventur
palpebrjK, alixque moventur capitis partes , ut propterea
arcus conta£tu commotum nerveo - eleclxicum fluidum ma-
xima quidem parte ab indicato nervorum loco ad mufculos
eonrluere , fed partim etiam fupenora per nervos petere, &
ad cerebrum ufque deferri , eamque in ipfum vim facere vi-
deatur , ut aliorum inde mufculorum quacumque de caufa
motus excitentur .

At vero quamquam de confirmata & experimentis , &
m&Xogix s . & rationum momentis animali electricitate dubi-

2Q

tare vix , ac ne vix quidem licere videretur , aut de ejufdem in
nervis , ac mufcuhs prxfentia ac motu , aut de ipfius five ab il-
lis, five ab lftis , five ab utrifque exitu , atque per appofita de-
fcrentia corpora libero excurfu ; & quamquam non ex guum no-
b:s experimentorum fru&um fortunam, & induftriam tribuiffe
inteliigeremus , dum modum nobis forte primis aperuiiTet, quo
eamdem ele&ricitatem & fub oculis ferme ponere , & ex animali
educere, & mambus veluti pettractare liceret , nihilominus , ve-
rum ut fareamur , nec penirus res demonftrata , omn-bufque nu-
mens abfoluta , nec fatis nobis ex fententia contigiffe videbatur,
nifi modum & rationem etiam comperire licuiflet , qua eadem
contra&ionum pfijenomena obtinerentur , quin ulia ratione ,
ulloque corpore aut nervi , aut mufculi attingerentur . Vere-
bamur fciiicet ne f >rte aut arcus , aut aliorum inftrumento-
rum mechanicx cuidam irritationi ea phxnomena aliqua pof-
fent ratione adfcribi , neque idcirco his ipfis periculis fatis
conftaret de tenuiflimo fluido , eoque ele&rico per nervos
excurrente, mufcularefque contracliones inducente . Subiit au-
tem animum experiri utrum nervis uni quadrati magici fu-
perficiei , ut fuperiori ex. gr. , mufculis vero inferiori apta-
tis Fig. 20. Tab. 4., vel contra , ut in Fig. 13. TaL g., at-
que una arcus extremftate illi , altera huic fuperficiei appofi-
ta loco a difpofitis animalis partibus valde diffito contra&io-
nes contingerent , nec ne . Hoc enim experimenti genere fa-
cile intelligebam , fi excurrens per nervos fluidum fuiffet ele-
clncum , atque ab ejus excurfu a nervis ad mufculos con-
tractiones proficifcerentur , perinde etfe , ac fi cum mufculis,
tum nervis ipfis arcum apponerem, quin tarnen ulla de me-
cfunico ftimulo eifdem adhibito poffet oboriri fufpicio . Pe-
riculo autem fado , haberi non fine aliqua delectatione con-
tracliones vidimus , qu«"n haberi etiarn eadem methodo , fi
vitreae aut refinof* fuperficies Phyficorum more armatx in
uno eodemque plano fuiifent difpofe , dummodo aliquo
fuiifent ab invicem fpatio disjunctx, ita ut nervi in una ex
illis fuperficiebus, in altera mufculi confifterent , nullaque
inter ipfos fuiifet per intennediuur deferens corpus commu--
nicaro Ftg.. 18. Tab. 4.

Hdberi praeterea hoc artificio contractiones obfervavi-
mus s quin aut nervi , aut mufculi efifent confueta metodo^
metallico folio* obcecti y &: haberi etiam demurn animadver-

timus

timus , fi intra aquam in uno mtteo vafe eK. gf. fpinalis medutla ,
aut nervi, in altero pedes eollocarentur, tum demore arcus extre<»
mitatibus utriufque aqux fupericies atringeretur F/g. 19. TaL 4.

ld autem occafionem nobis prxbuit inveltigandi quid
«flet fi mufculi in pJano vitreo armato , fpinalis vero mcdul-
ia iuo inclufa rubo , fuifque conjuncta nervis in plano de-
ferente., vel unco initructa , vel de more armata colloca-
xentur ; quid deinde contingeret, fi fccus inftitueretur expe-
ximentum , fpinali nempe medulla in vitreo plano drfpofita*
in deferente mufculis , atque arcus , ut in iuperiori experimen-
to, duobus cppofitis Jocis apponeretur, quorum unus fpina-
lem medullam , alter mufculos refpiceret; quid demum, fl cum
illa , tum «mufculi in uno eodemque vitreo plano armato ex-
tenderentur. At vero oontra&iones languidiores fuerunt , diiE-
ciliufque excitabantur , ufei mufcuii in plano vitreo , fpina-
lis vero medulla in plano deferente jacerent ; contra ve-
m vehementes prodierunt, cum fp naiis meduJIa in plano
vitreo , mufculi in deferente effent collocati 5 itd longc
vehementiores , diuturniorefque, fponte inrerdum , ac fine
ullo arcus ufu prodeuntes, ac veluti renafcentes , fi cum
mufculi, tum nervi in eodem armato vitreo plano con-
fiitilTent, maxime fi vel levis pereuffio , aut motus in arma-
to vitreo plano fieret , jut ii animalium trunci in graviffimum
ferme tetanum incidiffe yiderentur. Quod fi quis hxc cum
iis conferat, qu& initio contingere diximus, cum fcilicet mu-
fculi, & fpinalis medulla in eodem defercnte plano collo-
carencur, atque vel prefTione unci adverfus idem planum,
yel aliis indicatis rationibus contra&iones excitarentur , facile
intelliger , eas longe minorcs tunc extitiiTe , quam dum in
plano vitreo arrnato fimilia peragerentur : baud leve fane ar-
gumentum animaiern ele<5tricitatem minus quidem per defe-
rentia corpora dfperdi, quam communis & vulgaris ; dif-
perii tamen , & cobifeentibus corporibus «on fecus ac illara
coerceri , atque cumulari , id quod in iis , qux fubfequuntur ,
periculis longe adhuc clarius, fi quid judico ., apparebit .
Nam antequam manus, & operam ab h^s pericui s ren ove-
rem , periclitari volui , an eade.m cpnrra&ionum phxnomena
evenirent, non tantum vitreis aut refinofis planis , fed mar-
moreis edam iifque probe levigatis adhibitis, ut eam fcilicet
mM demexe^ iubimioncm , quae fepe animo obver&batur $

lae coateacrioner, q\m ipfe ab animali eleclrricitate repete*
tem r a vitrei potius aut refinofi armati plani electricitate pro*
ficifccrentur Armatis itaque marmoreis planis , cunclaque
periculis in his , ut in vitteis & refinoils , fufceptjs cun&a
terme eadem contigerunt ratione , fed Ianguidiores extiterunt
contracliones , ita ut ea artirlcia eflfent adhibenda , quibus
vires* animalis eleclricitatis contra&iones excitantis adaugea-
ttir. Rinc facpe unarn fuperfiaem unius plani marmorei,aut
ejufdem fuperrlciei partem [idem enim eft , five duo plana
adhibeas, five unum per armaturas in partes divifum] un©
rnetallo, ftamno ex. gr. aut argento , acre alteram aut auri»
chalco munire oportuit, ut contraclione^ prodirent , forte
qu*a animalis eleclricitas , ut communis ac vulgaris , minus
apte a marmoreis, quam a vitreis aut refinofis fubflantiis fe-
leat coerceri .

lllud vero filentio prxtereuridum non eft , quod fi arcus
onam extremitatem ex cohibenti materia habuerit, tunc ille
admotus, ut fupra , armatis planis nullas omnino excitat co-n*
tra&iones,- excitantur vero iftae , fi vei eadem extremitas,- vel
aliud quodcumque cohibens corpus^ armatis nervis, aw fpi-
nali medullae , ut jam monuimus, admoveatur .

At rem in mortuis ranis , difTectifque rtetvis admirati
folliciti fuimus eamdem in viventibus quQque,ac nervis cum
integris tum diffe<5tis experiri. Hinc feparatis integumentisy
deteclbque , & armato cruris nervo , ubi nudus ille ferme in-
cedit , fub eo nempe cruris loco , qui cum poplite compa*
rari poteft , arcum de more cum eidem nervo , tura cruris
mufculis admovimus; contracliones haud raro contigerunt
contigerunt autem femper dilfe&o nervo , atque armato , in
vitreamque pianum armatum dedu&o, tum arcu five nervo,
five eidem dumtaxat plano , & mufculis eadem ae antea ra-
tione admoto ; deficiebant vero vel penitus , vel magna ex
parte , fi planum , fupra quod nervus extenderetur , & defe-
s?ens , , & nulla fuiflTet ratione infulatum; ut conftare inde vi«
deatur, eamdem: ferme effe animalis eledncitatis agendi ra^
tionem cum in viventibus , tum in mortuis animalibus .

Tot habftis , neque , ut opinor, obfcuris virium electfi*
citaHs animaiis indiciis , expenri volui , num ad ejus vires
coIlifi:endas , patefaciendafque quidquam , ut in extrinfeca.',,
% vulgari electricitate coiitingere monuimusj conferret eon-

32

fueta nervorum prarparatio , & dilfgens a cxter*s partibus fe-
junctio. Inveni aurem conferre plurimum . Nam fi cranio
dumtaxat , vel tubo vertebrali aperto, rehquo an mali inte-
gro , cerebrum , a ut fpinalis medulla fuo ftamni folio obdu*
ceretur , tum una arcus extrernitas armatx parti , aliera cru-
ri apponererur, contractiones aJ cjuae quidem in fupe-rionbus ,
at nuilae , aut vix ullse rri infenorbus artubus contingebant,
fenfim autem , atque gradatim aliquae prodibant, prout de-
nudato, atque exenterato animali , nervi , migis , mag.fque
a vicinis partibus fejungerentur , donec randem nervis omni-
no ab lif tem fejunctis , ac liberis , & aere tanum circum-
datis magnae ilJse, ac vehemfntes eodem a?cu, eademque
a hibita ratione p odirent , ut contia e inde videarur vias ,
atque aditum an mali electr citati a nervis ad contiguas
partes patere forte aliquem , five per humiditatem , five
per vaia aut lymphat ca , aut fanguinea nervis nfer a ,
quibus dilTectis liben nervi , atque lnfulati cum fuperfint,
parata ad motum electrcitas ad armatum locum aut tota ,
aut magna parce confluens , fuumque arcus ope per mufcu-
los ac nervos circuitum abfoluens con rac iones edir , eafque
longe majores, quam ante hujufmodi p*-* paranone n .

Hujulmodi autem phxnomenon novum fuppedirare , ne-
que )eve animabs electrreitans argumenturn ^vdetur : & ali-
qua forte inde poteil obor ri fufpicio , acceleranonem fangui-
nis, & humorum circuirum in mufculari motu vel potilf mum ,
vel aliqua parte ab ipfa electr citare pendere a nervis ad
vafa affiuente , in eorumque humores imp: tum faciente : cui
fane conjecturse (i locus fuerit , aliqua forraiTe nde emanaret
expHcatio, cur in fenibus, in quibus vafa n ulta coalefcunt ,
uberius per nervos ad cerebrum recta contendens electricitas
iiiud haud raro graviter lacdat , reddarque fenilem aetatern hac
etiam de caufa & paraiyfi, & apoplex-ae , ahifque huju-
fmodi morbis magis t bnoxlam . Sed de his al bs .

Verum nihii ad aliquam e noftrts pericul s depromen-
dam utilitarem con 1u ere magis vilum nobis fuit, quam ba-
ctenus in fngidis tentata animahhus ad caiida quoqire fedulo
transferre .

Facile en'm intelPgebam , fi quae inveneram , ea ad fri-
gida t ¥ antum pertinuilTent , horum rumt xat proprierares nu.f*
i&m me invemiTe- vix forte aucjua cum utiiitaie conjuncus ;

ea

r

3J

«adem vero fi in calidfs quoque reperiri licuiffet , tnagna mi*
ht fpes oftendebatur fore , ut ad mufcularium nerveaiumque
vinum indolem , & naturam fin minus enodate explanan-
dam , at paulo magis aperiendam , non parum profkerem ;
quod forte fine aliquo cum Phyfiologix incremento , tum
medicinac utilitate eife non poterat . Periculis autem factis
in volatilibus, quadrupedibufque nec femel, fed pluries ,
ac pluries , non modo prxcipua phxnomena ex voto , ut
in frigidis animalibus, ranis ncmpe, teftudmibus cefferunt ,
fed & facilius prodierunt, & longe fuerunt illuftriora . Li-
cuit etiam peculiare illud animadvertere , in viventi animali ,
puta in agno, diifecto nervo crurali , & metallico foho ob-
ducto, & fupra planum vitreum armarum extenfo obtineri
contractiones fine arcus artifkio, fed folo contactu corpcris
alicujus deferentis cum s eodem plano; nervo autem fupra
metailicum planum producto, numquam , nifi arcus de mcre
animali adhiberetur , eafdem cxcitari .

Quo fane quid aptius , quid firmius , ut demonflretur
animalem electricitatem a nervis ad contigua corpoia diffun-
di , & non fecus ac communis , atque vulgans electricitas
confuevent, cohibentibus colligi , & difpergi deferentibus
fubftantiis? Hxc ea funt qux experiundo comperimus .

Monitum autem poftremo loco lectorem vclun us ani-
malem electncitatem a nobis detectam , quemadmodum rrul*
tis aliis proprietatibus , fic maxime inconftantia , var»erate , &
fui poft certum tempus quadam veluti inftauralione cum
communi eJectricitate haud parum eonfentire . D fferunt enim
vaide contractiones maxime in poftrema hac periculorum par-
te habitx non folum pro vario animalium genere , fed pro va«
ria cujufque eorum natura, xtate , varioque ftatu , & robo-
re ; ita ut in quibufdam promptiflime & magnx contingant , x-
gre in aliis , ac vix fenfibiles: differunt item pro varia an-
ni tempeftate , & vel ipflus cxli conftitutione .

iEltivo namque tempore , & fulgura minante cxlo majo-
res, promptiorefque cffe contractiones confueverunt , quam
hieme , & placido cxlo , quamquam tunc citius in animaii
extingui vim illam obfervavimus , qua excitantur ; majores
item promptiorefque in feniori , quam in juniori ; in vegetio-
ri , quam in hebetiori animali ; exanguibus tiftnum , ac
paliidis , quam fanguine oppletis , & rubns mufculis .

E Sunt

34

Sunt prxterea contractiones in uno eodemque praepara-
to animali nunc ejdguae , nunc magnx , interdum etiam nul-
Ix ; quandoque "primis tentaminibus contingunt , interdum
poft alia atque alia »

Hasc porro tanta effectuum , feu contractionum varie*
tas nc n magnis tantum , fed brevibus etiam temporis inter-
vallis fe prodit .

Tandem imminut? poft certum tempus , certamque quie-
tem contractiones iterum augentur inrerdum quafi fponte,
& invalefcunt, quin deficientes quoque veluti fponte inftau-
rantur, cseteris externis caufis & rerum adjunctis vix , ac ne
vix quidem , ut apparet, immucaris , non fecus ac refl ci , &
inftaurari quafi per quietem , & otium ad cerrum tempus vi-
detur quadrati magici , aut leidenfis phialgc dilfipata per repe-
tita experirrif nta electricitas »

Quo vero mei us qui huic experimentorum generi ope»
ram dederint arcus ufum & utilitatem agnofcant , illud no-
tare exptdit, quod deficiendbus contractionibus , quae arma-
tis potiflimum nervis interdum foJo corporis cujuslibet in
primis deferentis tactu excitantur , fi ad arcus tunc ufum con-
fugiant ,. eafdem denuo inftatirari videbunt ; quod fi vero
eumdem arcum armatis plani fuperficiebus aptare velint ,
tunc vel continuo % vel paulo poft animalis prxparationem
ia ufum advoeent»

H-ec autern eo confilio monernus, ne quis hacc noftra
iterando pericula , in aeftimand-s conrractionum , & electrici-
tatis virbus , aut ipfe fe decipiat , aut fuiiTe nos deceptos
arbitretur; fi enim pluries hxc eadem inft tuat pericula ,
pluries etiam , quae nos attulimus phaenomena ufu, & expe*
lientia comperieu

\

? A R S CLU A RT A»

Qon^eBura % £5* cenfeBaria nonnulla ,

EX ha&enus: cognitis , exploratifque fatis conftare arbi-
tror , ele&ricitatem animahbus lnelTe , quam liceat no-
bis cum Bartolonio , aliifque generalr quodam nomine a-
aimalem appellargo Hxc 3 fiiLminus omnibus , plerifque ta-

meri

ss

men animalium partibus continemr; fed in mufculis , ac
nervis luculentiffime fe exh.bet . Hujus peculiare nec antea co-
grutum ingenium eiTe videtur, ut a mufculis ad nervos, vei
ab his potius ad illos tencat vehementer , fubeatque illico
vel arcum , vei hominum catenam , vel quxcumque alia de-
ferenna corpora, qux a nervis ad mufculos breviori , & ex-
peditiori ducant itinere , celerrimeque per eadem ab lllis ad
hos excurrat . j i«

Ex hoc autem duo maxime profluere videntur , dupli*
cem fcilicet in his partibus eleclric.tatem efle , pofitivam a-
liam, ut credere eft , aiiam negativam , atque alteram . ab
altera penitus eflTe natura fejunctam ; fecus enim xquihbno
habito , nuilus motus , excurfus eieariciiatis nulius , nullum
muicularis contra&ionis phxnomenon •

Cuinam vero ex dicl s partibus infide^t una ele&rici-
tas , cuinam altera ; utrum fciiicet alia in mufculo, m ner-
vo alia , an utraque in uno eodernque mufcuio , & ex qua
parte fiuat , diffieile fane eft dehnire . Jn hac tamen rerum
obfcuritate fi cpinari liceat , inclinat animus ad utriufque ele-
clncitatis fedem in mufculo collocandam .

Licet enim ad mufculares contra&iones obtinendas ne-
cefle pierumque fit arcus extremitatem unam nervis extra rru*
fcuios apponere , alteram ut diximus mufculis ; non inde ta«
men fequi videtur, nervos propria pollere eleclricitate , ut
proinde una in his , in n ufculis altera fedem habeat ; quem-
admodum in leidenfi phiaia , etfi una arcus extremitas ex-
ternx ejufdem phialx fuperflciei , altera ejufdem condu&ori
foleat applicari , ut eleclricitatis excurfus ab una ad alteram
fiat fuperficiem , minime tamen inferre licet eledtricitatem ,
qux in conduclore fe prodit, peculiarem efl> , & ab ea, qux
intra phialx fundum fuerit collecla , diflimilem ; quin immo
conftat eam ad intimam oneratamque fuperflciem on nino
fpe&are , ambafque ele&ricitates , etfi contrarias , in eadtm ipfa
phiala contineri .

Quo circa li magnus contra&ionum , qux in prxparato
animali obtinentur , numerus fpe&etur , cui fane nvimme re-
fpondere poife videtur exigua iila eleclricitatis quantitas , qux
in exigua nervi parte poft fectionem in prxparatis rrufculis
fuperftite contineretur ; fi prxterea ea multa a functiombus
animalibus petita argumenta confiderentur, qux nerveum

E 2 fiui-

fiuidum jam a nobis electricum demonrtramn? iiberr per ncr-
vos celcrnmeque excurrere aperte declarant; fi demum non
obfcura , neque difEcilis attendatur phaenomenorum ex utia-
que electricicate in ipfo mufcuio infidente explicatio y ut
poftea oftendemus, non abs re efle videbitur conjicere , rau-
fculum propriam efle expJoratae a nobis electxicitatis fedem ,
nervum autem codu&oris munere fungi.

Kis admiflis non inepta forte , neque a veritate omni-
no abludens hypothefis* atque conjectura illa eflet , quat mu«
fcularem fibxam ad exiguam veluti quamdam Jeidenfem phia*
lam , aut; ad fimile aliud electricum corpus referret duplici ,
eaque contraria electricitate inftrucrum * nervum autem phia-
lx. conductoxfr quodammodo compararet , atque totum pro-
pterea mufculum cum leidenfium phialarum congerie quafi
componeret. Duplicem autem , atque contrariam electricita-
tem pofte in uno eodemque mufculo infidere a veritate non
alienum ille facile concedet , qui confideraverit, mufcularem
fibram , quamvis primo adfpectu fimpliciflimam , diverfis ta-
men cum ."folidis y tum fJuidis partibus componi , quae fub-
ftantix in ea varietatem haud levcm inducent: nerveam cer-
■ ie fubftantiam in ea repexiri a mufculari omnino diffimilem
haud obfcure fenfus monet, qui in quocumque fibrae pun-
cto prarfto eil . Qux quidem nervea in quocumque fibrac
puncto fubftantia cum neque nervum referat, neque oculis
pateat, fed fenfu tantum dignofcatur, quid prohibet quin
eam a fubftantia vifibilis nervi aJiqua faltem ex parte difli-
milem, aut varia ratione difpofitam conjiciamus , atque pro-
ptexea electricam forte naturam habere ; deferenrem vero ner-
vum extra mufcuiareni fibrajn prQductum ?. Verum id clarius
forte ex iis , qux de nervis pauJo infra dicemus „ prodibit .

Muito autem difficilius , duplicem ele&ricitatem in una
eademque fibra mufculan ille negare poterit y qui eamdem
fibram oppofitas inter fe fuperficies externam fcilicet & m-
ternam habere neque difflcile , neque fine abqua vert fpecie
e€eV vident five fpe&ata cavkate , quam nonnulli eidero tri-
buunt, five fubftarGtiarum diverfitate, qua componi diximus ,
qux nequir eife fine vaxiis, mufcuJaria fubftantix foveolis ve-
luti , ac fuperrficiebus . ...

Demum fi q jis animum vel parumper Tnrmahno Japidi.
adiecer.t , in quo.- duplicem contrariamque elearicitatem re-

37

periri recentiorum inventa videntur fuadere , novam ille ab
analogia defumptam rationem profpexerit , qua non inanis
omnino hujufmodi reddatur hypothefis- At quacumque ra-
tione fe fe res habeat, tantum fane caufarum , phxnomeno-
rumque confenfum inter electrici fluidi e leidenft phiala eru-
ptionem ,. & noitras contra&iones animadvertere vifi fumus ,
ut ab hac hypothefi , & comparatione vix , ac ne vix qui-
dem potuerimus animum removere, ac nos cohibere , quin
a fimili caufa cum illam 9 tum iftas repeteremus ►

Nam tribus potiflimum adhibitis artificiis erumpit ab in«
terna leidenfis phialx fuperficie electricitas» conta&u nempe
ejufdem condu&oris cum deferente maxime ali^uo corpore ,
arcus appofitione r atque fcintillse ab eleftrica: machinac con-
du&ore , ut nuperrime obfervavimus ,. edu&ione »

His autem ipfis tribus artificns mufculorum contra&io-
nes jam obtineri vidimus , conta&u nempe armati nervi ,
quem mufculi condu&orem fecimus, arcu cum eidem ner-
vo, turn mufculo fuis extremitatibus appofito, fcintillx de~
mum ja&u ■*

Inter artificia vero illa ut omnibus aptius , & validius
ad promovendam electricitatis e leidenfi phiala eruptionera
cft arcus* fic eumdem omnibus effe magis ad mufculares
excitandas contra&iones idoneum jam vidimus r item quem-
admodum nifi condudor extra phialat orificium , ac maxi-
me extra iJlam fedem emineat, ab eaque diftet^ in qua de«
ferens materia intra pbialam continetur T arcus ufus vix quid«
quam ad eam promovendam eruptionem poteft , fic vix quid«
quam pofle ad eas inducendas mufculares contradtiones eum-
dem arcum % . fi nervi prope mufculos fuerint refe&i , jam*
demonftravimus -

Jam vero ad fcintillx educlionem quod attiner, longius:
etiam quam ha&enus expofuimus procedit fimilitudo ; quod
ut recte intelligatur animadvertimus , cafu nos obfervaflTe te«
nebris factis lucidum' penicillum jjigiter in acuminato leidenfis
§nerat& $hal& conductore micare , & pofr aliquod inde tem»
pus fponte deficere » Poftquam autem illud defecerit fi fue~
rir phiala ad certam e machinx conductore diftanriam, collo-
cata >t atque ab eodem conductore fcintilla eliciatur,, iterum^
idem proiic penicillum eo ipfo temporis momento , quo fcnv
tilla educitur mox evanefcit , ficque educta: fcintilla. ©ritur

3«

alterne , & extinguitur . Hujufrnodi penicillum illud eft ,
quod variis rnodis a nobis tentatum exploratumque novum
nec leve obtulit analogix jam propofitx argumentum • nam
ut fcintillx jactu fe prodit hujufmodi penicillum , fic exciran*
tur , ut monuimus, contra&iones ; praterea , quemadmodum
fi deferens corpus maxime cum idlure communicans externx
phialx fuperficiei addatur , quo tempore idem penicilJum fcin-
tilJx jactu vel deficit, vel languefcit , cominuo elicira iterum
fcintiila revivifcit, & inftaurarur; fic eodem deferente mufcu-
lis appofito vel inftaurari deficientes , vel adaugeri Janguen-
tes, dum icintillx elicerentur , mufculorum contractiones jam
monuimus . flem , ut educta fcinrilla illud peniciJJum appa-
ret , five conductor phialx machinam refpexerit , five in op-
pofita fuerit regione ; fic perinde contractones , ut diximus ,
contingunt, five e regione machinx fuerint nervi, eorumque
ccnductores, five in oppofica . Tubo autem , vel vitreo, vel
refinofo , fi ea conductons pars concludatur , qux extra phia-
Ix onficium eminet , deficit fcintillx jactu penicilJum , non
fecus ac eodem tubo inclufis nervis deficiunt contractiones ,
etfi reliquurn animal aeri libere pateat .

Qaemadmodum prxterea fi phiala intra vitreum alfud
vas collocetur metallico folio extus obdu&um , folo conta-
ctu extenoris hujus vafis , dum scintilla elicitur, languens
inftauratur , & revivifcit deficiens penicillum ; fic phiala , in
qua eft animal , ut in Fig. 3» Tab. 1. intra idem vas colloca-
ta , ejufiem vafis contactu , rev v-fcunt in fcintillx jactu lan«
guentes contractiones , & definentes iterum infurgunt .

Ut omnis vero electrici ejus penicilli in fcintillx jactu
confpectus evanefcit, fi aut conductor internx fuperficiei ul-
tra phialx orificium non emineat, aut licet emineat , fi con-
ductor alter eidem addatur , ifque ad externam ufque phialx
fuperficiem protrahatur j fic ceflant in fcintillx jactu , ut nar-
ravimus , contractones , fi aut nervus cxtra refpondentes fibi
mufculos , contiguafque partes non emineat , aut licet emi-
neat, fi alius conductor eidem aptetur, qui ad mufculos uf«
que, vel ad eorum conductores dirigatur .

At vero licet non levem veri fpeciem hxc pracfeferat
hvoothefis & comparatio, nonnulla tamen funt , qux eidera
haud leviter videnrur adverfari . Nam vel nervi idioelectricx
iuot indolis , ut nonnulli autumant, atque condu&orum tunc

mu-

39

munere fungi minime poterunt, vel funt anele<ftrici ; & qui
fieri tunc poterit , uc intra eos electricurn contineatur anima-
le fluidum , neque vagari eidem atque ad vicinas partes fe
diffundere liceat , ncn fine magno fane contractionum mu-
fcuiarium detrimento? Huic autem incommodo ac difficuhati
haud diffici le occurret ille , qui nervos ita comparatos fibi fin-
gat , ut intus cavi fint, auc aliqua faitem materie compofiti
ad eie&ricum vehendum fluidum apta , extus vero vei oieo-
fa > vel alia coalefcanr fubflantia, quae ele&nci ejufdem £lui»
di per eos excurrentis diifipationem ,. eifufionetnque coh beat.
Talis quidem nervorum ftructura , atque compages iilud effi-
ciet , utroque ut munere poflint fungi , deferendi fcilicet ner-
veo- elecirici fJuidi , & una ejufdem prxcavendi effufionem ,
eritque & ammali ceconomix ,. & experimentis admodum ac«
commodata ; animal>s fiquidem ceconomia femper fpir tus a-
nimales intra nervos coercitos poftulare videtur ; experimenta
autem cfemonftrant , oleofa maxime fubftantia nervos confla-
ri ; nam non ingens modo a nervis per diftiilationem obti-
netur olei quantitas , & Jonge major , quam a mufcuiis, fed
major fuit a nobis recentiorum methodo educta ab iis in-
flammabilis aeris copia , quam ab ulla alia animaiis parte e-
licere umquam licuit 9 ejufque fuit hic aer indolis , ut ac-
cenfus vividiorem , purioremque flammam ,. & longe perma-
nentem emiferit, quam foieat infiammabilis ipfe aer a reli-
quis parnbus eductus ; uberions fane oleofac in nervis fuh-
ftantix haud ieve indicium

Neque vero idioelc&rica hxc in nervis fubftantia , quag:
prxfidio effe videtur , ne eleclricum nerveum fluidum non
fine gravi detrimento difperdatur, impedirrenro erit, quomi-
nus idem fluidum per deferentem nervorum intimam fub-
ftantiam excurrens ab iifdem nervis , ubi opus fuerit, ad con-
tractiones perflciendas exeat > atque per arcum ad mufculos
fuo more & ingenio velociffime transferatur .

Quemadmodum enim etfl cera obductus leidenfis phia-
Ix condu&or, nihilominus eidem appofito arcu explofio ob-
tinetur, 'fi vel tenue fuerit cerse flratum , vel etfi craflms* ,
tenui tamen metallico folio fuerit obducum dummodo
certos craffitiei non prartereat limites , ut nos ficpius experti
fuimus ; fic a nervo fimili forte rattone a natura fib~efa&o,
maximeque arte armato , poterit ekclricum fiuidum effiu^re ,
contradionefque perficere . Li-

4°

Liceat itaque nobis haud forte improbabilem fequi hu-
jufmodi hypothefim, quam tamen contmuo abjiciemus, fi-
mul ac aut do&i homines ab ea diiTenferint , aut aptiorem
aliam Phyficorum inventa, vel nova hac de re fufcepta pe*
ricula demonftraverint .

Pauca nunc de animalis hujus electricitatis indole ab iis
defumpta , quae ex enarratis periculis licuit inferre. Sunt ita-
que huic ele&ricitati alia cum artificiali , & vulgari , alia
cum Torpedinis, aliorumque hujus cenfus animalium electri-
citate eommunia .

Communia cum vulgari ele&ricitate funt;primo liberum
ac facile iter per eadem corpora, per qua: communis iJla
excurrere confuevit, per metalla fcilicet in primis , atque in-
ter haec per perfettiora , & nobiliora , ut funt aurum , &
argentum , deinde per minus nobilia , aes nempe , ferrum ,
ftamnum , plumbum , praeterea per imperfecta , cujufmodi
funt antimonium , ac poftremo per mineras ; facihs ltem ac
iibera via per aquam , per humida corpora ; difficilior per
lapides, terras , ligna; interrupta demum , ac penitus inter-
clufa per vitrea , refinofa , oleofaque corpora , quo fit ut
metalla cohibenti plano fuerint fuperftrara , ncn fecus ac com-
munis , & artificialis cumulari in iildem , & longe majores
edere effectus confueverit , contractiones fcilicet vehementio-
res , diuturniorefque excitare , quam fi eadem metalia cum
deferentibus aliis corporibus libere communicarent .

Secundo delectus in excurfu brevioris , expeditiorifque
vix , arcus nempe , angulorum , cufpdum .

Tertio duplex ejus, atque contrana indoIes,alia fcilicet
pofitiva, negativa alia .

Quarto diuturna ejufdem , & per horas conftans mufculis
adhxfio , non fecus ac co.nmunis electricis natura corporibus
adhacrere diu confuefcit .

Quinto fpontanea , neque ad exiguum temporis fpatiura
producta ejufdem veluti inftauratio .

Sexto infigne ipfius virium incrementum armaturse , ut
ajunt, artiflcio adhibito, eoque ipfo metallo confeciae, quo
refinofa, & vitrea corpora fepire Phyfici in more habent.

Communes vero cum Torpedinis , aliorumque hujus cen-
fus animalium electncitae proprietates har maxime funt.
Circuitus nempe veluti quidam electricitatis ab una animalis

parte

4i

parte ad altcram , ifque vel per arcum , vel per ipfam aquam
arcus vices gerentem , ut phyuci animadverterunt . Qiio fane
conftar, talem circuitum non torpedinis folum , aut fimilium >
fed plerorumque forte animalium noftris adhibitis artificiis
efte proprium . Prseterea ut in illa , fic in ifta defunt & le-
vioris quafi aurse fenfatio , & attractio, aut repulfio levifli-
morum corporum, & minimi demum motus in electrometris
hactenus inventis indicia.

ld vero euam commune habet animalis noftra electrici-
tas cum hujufmodi electricitate , ut nullo praevio artificio,
frictione nempe , calore , aut hujufmodi aliis indigeat, qui-
bus excitetur, led parata veluti a natura ac prompta jugiter
fit , foJoque contactu fe prodat.Imroo tanta eft ad agendum
promptitudo in ea animalmm electricitaie , quam experti fui-
irus, ut fi corpore licet cohibente attingatur vertebralis tu-
bus quo loco eft armarus , mhilcminus haud raro conrractio-
nes fe prodant, animali potiflimum recenter mactato, & prx-
pararo , faepe autem connngant fi idem cchibens corpus ad-
verfus metallicum folium ita urgeatur , ut folii contactus
cum nervo e tubo egi edienti aut augeatur , ant irrroutetur ,
quod nefcio an de torpedrros electricitate poffit affirmari.

Id porro unum torpedinis maxime , atque affinium a-
nimalium proprium , ac peculiare videtur , ut pro arbitrio ,
ac volunrate txtra cutim valeant electriciutem dirigere , at-
que expeliere ira , ut fuum ilia extra corpus circuitum cc nfi-
ciat , & tanta copia, & vi , ut fcintillam , fi Phyficos audia-
n us , exhtbear, ut concuffionem , vehementemque fenfatio-
nem indurar , euroque interdum impetum in animaicula ,
quar in ipfius circuitus femitam incidunt , faciat, ut eadem
vel necet , vel ftuptda reddat , & confternata . Verum haec u-
beriorem forte in hujus cenfus animal bus electricitat s co-
piam , & vim defgnant , non vero diiTimilem naruram; &
forte aliquando inveniri po'erunt artificia , quibus hujufmodi
effectus in aliis etiam animal bus obt neantur .

Inventx autem a nobis atque indicatse ejufmodi electri-
ci circuitus in cxteris animalibus cum vires , & ra f iones,
tumviat, & inftrumenta aliquam forte lucem circa eumdem
in torpedine , affimbufque animaJibus circuirum poteiunt affer-
re , & rurfus ab horum aniroalium organorum , quae ad id
munens apta fmt, dil?gentiori difquifuione , &. obfervarione

B po-

42

poterunt hxc noftra lucem recipere . Inftrumenta forte erunt
fimilia , iidem ekctnci circuitus termini, mufculi nempe , &
nervi .

Haec de indole , atque irigenio animalis electricitaris .
Pauca nunc de ejufdem fonte . Hunc non diflimilem ab eo ef-
fe putarem , quem Phyfiologi ad hxc ufque tempora pro fpi-
ritibus an ; mal;bus indicarunt , cerebrum nempe . Licet enim
electricitatem mufculis inhxrentem indicaverimus , non in ea
tamen verfamur opinione , ut ab iis quoque tamquam a pro*
prio, & naturali fonte emanet .

Nam cum omnes nervi, tum qui ad mufculos, tum qui
ad cxteras feruntur corporis partes, ut fpecie, fic natura iidem
videantur omnino effe ; quis jure negabit ejufdem indolis
fluidum omnes vehere ? Sed jam fupra ottendimus , per mu-
fculorum nervos electricum ferri fluidum ; feretur igitur per
univerfos : ab uno itaque , & communi fonte , cerebro nen>
pe , omnium principio & origine idem haurient: fecus enim
tot etTent fontes , quot funt partes , in quas nervi definunt ;
quse cum natura , & conftructione fint admodum diflimiles,
non unius ejusdemque , ut oportet , fluidi elaborationi , &
fecretioni aptae eiTe videntur .

Electricum igitur fluidum cerebri vi prscparari , atque e
fanguine extricari fimile veri credimus , illudque nervos in-
gredi, atque intus per eos excurrere five cavi & liberi fint,
five , ut probabilius videtur, tenuiiTimam lympham , vel fimile
aliud peculiare tenuiflimum fluidum vehant a corticali cere-
bri fubftantia, ut plerique opinantur , fecretum . Quod fi
erit , recondita , ac diu fruftra perquifita fpirituum animalium
natura haud obfcure forte tandem prodibit. At, ututres fit,
eorum certe electricitatem in pcfterum poft hacc noftra ten-
tamina in dubium , ut op nor , revocab t nemo . Quam et-
fi ratione, & nonnullis tantum c'ucti obfervaticnibus in pu-
blicum noftrum Ana T omicum Theatrum prini forte atruli-
mus, celeberrimiqui viri quamplures jam pridem indicatTent,
numquam tamen amicam adeo nobis fortunam arbitrati effe-
mus , ut eamdem in nervis la^entem , & manibus veluti
perrractare , & extra nervos deducere , ac pene fub oculos
ponere nobis fo«*te pnmts concederet

His pracmiffis atque indicatis ad ea nunc primum me
confero , quat ad explicationem pertinent aliquam mufcula-

rium

43

rium maxime contra&ionum, qux noftris experimentis obti-
nentur, ea deinde prolaturus , quae cum ad naturales, ac vo-
luntarios motus, tum ad invitos, morbofofque fpedtant , ut
noltrarum oblervationum utilitati aditus aperiatur aliquis , fi
quidem ab animalibus , atque maxime a calidis ad hominem
hxc noitra , ut non fine caufa arbitramur , iiceat transferre .

Ex captis itaque experimentis illud haud difficile erui-
tur , celerem vehementemque nerveo - ele&rici fiuidi excur-
lum per mufculum ad nervum iilum elfe , quo maxime mufcu-
lares contracliones , ac motus excitantur .

Qua vero ratione hujufmodi ele&ricitatis excurfus con-
tractiones inducat , utrum ex. gr. mechanica quadam irrita-
tione , ac ftimulo , aut nervos , aut mufcularem fibram per-
cellendo , ejufdemque , ut 'ajunt , irritabilitatem excitando ,
an more , & ingenio communis vaporis eiectrici peculiarem ve-
hementemque attraclionem inter particuias ex.gr. mufcularem
fibram componentes celerrimo fuo per eamdem excurfu in-
ducendo , ut propius illis ad fe mutuo accedentibus reddatur
fibra brevior, an alia , ut proclivius eft credere , nondum co-
gnita ratione agat , fcitu perdiffiaJis nimis res eft , atque te-
nebris nimis obvoluta . Aiia forte, atque alia hac de re in-
ftituta pericula aliquod forte lumen aliquando arferent . Sed
nunc iiiud primum quaerendum venit, qua fcilicet ratione,
qmbus de caufis talis a mufculis ad nervos electricitatis ex-
curfus in enarratis pencuiis contingat, quod in aliata fupra
hypothefi haud difficiie erit invenire .

Diligenter itaque velim in primis animadverfum , duo vel
max>me requiri, vel certe fummopere conducere ad mufcu-
kres excitandas contractiones , de quibus ha&enus diiTerui-
mus .

Primo nempe aliquid , quod fluidum nerveo- ele&ricum
a mufculo ad nervum advocet , atque ad exitum follicitet;
aiiquid deinde, quod idem e nervo exiens in fe recipiat, at-
que vel ad mufcuios deferat, ac veluti reftituat, vel alio de-
ducat, ac diltrahat. Una fiquidem , vel altera ex his condi-
tionib.us deficiente contra&ionum phxnomenon quoque deficit.

Qjx autem nerveo- ele&ricum fiu;dum a mufcuio ad ner-
vum mvitant , ac veluti compeJlunt hxc maxime videntur ;
Lblatum fcilicet repente xqudibrium inter internam mufculo-
rum , nervorumque electncitatem , & externam corporum

F z cum

44

curn nervis maxime communicanrium ; irritatio prasferes
eorumdem nervorum ; contactus corporis ahcujus, maxime
deferentis , aut cum iifdem ipfis nervis , aut cuoi corponbus
deferentibus cum iifdem nervis communicantibus; nervex de-
mum fubltant x commotio velun aliqua, aut kviffimi affri-
ctus fpecies , ut dum fimplici percuffione plani , in quo pras-
paratum animal jacet, contractiones excitantur.

Patet autem hujufmodi incitamenta part;m ad fublatum
sequilibrium , partim ad genus quoddam impulfus in nervos ,
etfi minimi, referri demum poue.

Eiectricum vero fluidum ad nervum his de cauds accurrens
exeipietur corpore quocumque deferenti , quod illud a nervis
ad mufculos transferet , fi ab illis ad hos fberit ek&rici ar-
cus more produclum ; alio autem deducet , fi cum nervis tan-
tum , aut cum corponbus nervos contingentibus ldem com-
municaverit , ac certam habuerit magnitudmem .

Jam vero his adnotatis , atque ftatutis venro nunc ad
expHcationem mufcularium motuum , quos obfervavimus ,
atque eorum primo , qui fcintillae jae~tu obtinentur.

Jactu enim fcintillae eripitur ekdricitas , cum ex ae«
ris ftratis machinae conductorerci circumambiennbus , tum
ex nervorum condu&oribus cum iifdem ftratis communican-
tibus ; fitque propterea eorum elednci^as negativa . Hinc in-
tima mufculorum pofitiva ele&ricitas vtnbus cum propriis,
tum ab extrinfeca ekclricitate five artificiali, five naturali
mutuatis uberior ad nervos accurret , ut ab eorum condu-
cloribus excepta , atque per eos fe fe djfTundens deficientem
cum in iis , tum in paulo ante dictis aereis ftratis ele&ricN
tatem infburet, fefeque cum eadem ad aequiHbrmm corrponat^
non fecus ac in leidenfi phiala internae fuperficiei pofitiva eJe-
clricitas in fcintillae eductione uberius ad iHms conducrorem
iifdem de caufis affluit, & ab eodem exit , quemadmodum
lucidi electrici penic^lli forma aperre declarat .

Hinc fane haud difficile intelligirur conductorum in ner-
vis ad excipiendam , & transferendam ekctricitatem five u-
tiliras , five neceffitas, eorumque conltans cum tnufcukribus
contractionibus ratio , & proportio .

Similis caufa , & ratio effe videtur contractionum rru-
fcularium , qux fcmt llx jactu in animali obtmentur virrea
Boilra machinula inclufo : interaa enim mufculorum ekctri-

ci-

4J

dtas ad internam vitri fuperficiem per nervos, eorumque con-
ductores ab eamdem aequilibrii legem videtur affluere , uc
tantum fciiicet electricitatis ad internam vitri fuperficiem
confiuat , quantum per fcintillae jactum ab exteriori fuent
abreptum .

Eadem quoque videfur phxnomeni ratio , & caufa in
contractionibus , quae contingunt conductoribus prseparato-
rum anmalium ad externam leidenfis phialx fuperficiem,
aut prope camdem appofitis, dum fcintilla e conductore in>
ternse fuperficiei elicitur .

Immotamapte, & perfpicue hac fuperfkierum , & xqu>
iibrii lege phacnomenon explicatur, ut eum non facile re-
prehenderem, qui ab eadem lege contractiones quoque illas
explicaret, quae obtinentur in fcintillae a conductore electri-
cx machinx extorfione , duplicemque ille in aereis ftratis
cumdem conductorem circumambientibus velot fuperficiem
confideraret , internam alteram conductorem , externam ake>
ram animal refpic entem .

At five hac, five illa ratione, auf aKa nondum cognm
res contingat, dubirabit nemo, quin esedem fint phxnomeni
caufae , & rationes in ccntractionibus illis, quas fulgurante ca>
lo fieri diximus .; idem enirn in fufgurum jactu aereis tlra tis
electricam nubem cucumambientibus contingere videtur, ae
filis contingat, quae electncam machinam circumdant.
i Tandem ex eadem sequilibni fege inter pofitivam mu-
fculorum , & negativam obfgnarcriar cera; electricitatem
»emo non videt, feeife conrcactiones ilias ortum ducere, qua^
cx admora nervis eadem cera perfncata contingere diximus 3 .
deficere vero admoto perfricato vitro ; irem ex eadem jequi-
libni lege iHas quoque conrractiones derivare, quas dum
clypeus electrophori e fuo refinofo plano attollitur, contin»
gere jam monuimus.

Sed venio nunc ad eas , aux rtve arcu , five corporum*
deferenrium cum nervis conractu , five eorumdem nervornm
jrntamme, fivealiis, quos fupra indieavimus, mocfts excrranw
tur ; ad quas quidem quod attmer nemo animalls elecfrici-
taris, quam atulirrus mdblem , atque mgenium veX parum-
per anmadvertet, quin factle intelFfgar, quam ifla finr arrJf?-
cra ad mternam pofitivam mufctilorum electricitatem ad nej-
?os «Iwcandam ^ eamque exeipiendam ± atque ad externa^

4 6

mufculorum partem negative , ut pofuimus , ele&ricar» trans-
ferendam apta, & accommodata .

Verum his fen el admiffis quaeri poteft, quid fit, quod
fi corpore aliquo cohibente nervus vel tangatur dumtaxat ,
quemadmodum interdum contingit fi fuerit llle armatus , vel
eodem , vel fi mavis artificiali electncitate irritetur , nihdo-
minus prodeant contractiones .

Nam adeft tunc qu dem & conta&us , & impulfus ,
qui etfi levis forre poterir nerveo electricum fluidum ad
nervi exteriora revocare ; at corpus, quod idem fluidum exci-
piat , atque vel alio aequilibrii caula ducat , vcl multo ma-
gis ad mufculos reftituat , deeffe ommno videtur.

Verura expofitis phsenomenis accurate perpenfis, atque
nerveo - ele&ria fluidi mdole , & iugcnio confiderato , quo
per deferentia durmaxat corpora liberum aditum , ac para-
tam fibi viam invenire coniuevit, & a nervis ad mufcuios
vehementer contendere , ne turn quidem deferens corpus ar-
cus quafi vices gerens deeiTe forte vidtbitur, fluidae fcilicet
humidaeque extrinfecae nervo*um partes , vel crailac potifli-
mum , & durac eorum membranae , vel utrasque id muneris
poterunt praeftare . Hinc forte cranio aperto, ac nudo cere-
bro , item fpinali medulJa e fuo vertebrali tubo euueta , ac
nuda , mufculorum contradiones , ut dixirhus, excitamur nul-
\x , licet arcus eidem admoveatur; excitanrur vero fi metaJli-
co folio eadem inftruatur, quod deficientis membrana: vices
longe expleat ; fecus vero , ut monuimus, in nervis contin-
git , quos craflis membranis extra cerebrum cum obduxerit
natura , fic metallico folio munire perutile quidem femper
eft , at minime neceflarium . Quod fi metalijcum foiium,
quo nervos obducere confuevimus , veluti ad partem arcus
referas , atque in mentem revoces , quae de multiplicis arcus
fubftantiae utilitate in adaugendis comraclionibus attubmus,
forte contra&ionum , qux folo contattu contingere, ut jam
diximus, videbantur , plerafque ab arcu etiam repetcs , quem
partim metaliicum folium , partim deferentes jam cit\x ner-
vorum fubftantiae veluti conficient .

Hxc autem fi concedantur , aditus forte aper'etur aliquis
aci explicandos mufculares motus , qui in vivenre animali
fiunr , quofque conilderare nunc aggredimur . Nam ad vo-
iuntarios quod attinet , poterit forte animus mua fLa vi ,

aut

47

aut in cerebrum , ut proclivius eft credere , aut extra idem ,
in eum , quem fibi libuerit, nervum impetum quafi quemdam
facere , quo flet ut nerveo- eleclricum fluidum a refponden-
te mufculo confeftim ad eam nervi partem confluat , ad quam
fuerit per impulfum revocatum , quo cum perventum erit,
cohibenti nerveae fubftantiae parte per au&as tunc vires fupe-
rara, ab eaque exiens exopietur, aut ab extrinfeca nervi hu-
miditate , aut a membranis , aut a contiguis aliis deferenti-
bus partibus, per eafque ceu per arcum ad mufculum , a
quo difcefllt , reftituetur, ut nempe juxta stquilibrii legem ad
negative mufcularium fibrarurn ele&ricam partem ea copia
tandem confluat , qua a pofitive eledrica earurrdem parte
per impulfum in nervo, ut opnari placuit, antea erTkixerk .
Kon diffimili forte , immo miwus difficili , il quid judico , ra-
tione expediri res poterit in invitis , & praeternaturalibus mo~
tibus, acribus fcilicet, & ftimulantibus principiis nervos, vel
fpinalem medullam , vel cerebrum irritantibus , nerveumque
fimul fluidum advocantibus , ut a deferentibus partibus ex«
ceptum ad mufculos tandem tamquam per arcum reftituatur.

Pro diveifa autem acrium humorum ftimulandi , & de-
ferendi vi , ac facultate contractiones quoque erunr d;fTimi-
les , item pro vario (itu , quem iidem in nerveis partibus oc-
cupabunt .

Facile enim eft intelligere, ubi hujufmodi humores extra
vafa efFufi inter nervofae fubftantix fuperficiem ,. & ipfius in-
volucra fubfideant, contracTiowes tunc vehementiores , diu-
turmorefque fieri debere , quod. effufi tunc fcihcet , & fta-
gnantes acres humores non vehementius modo nervum ir-
ritabunt , fed aptiorem qurque armatuiae & arcus quafi fpe-
ciem nerveo- elc&rico fluido exh bebunt .

Hinc in gravioribus rheumaticis affeftionibus , atque po- >
tiffimum in ifchiade nervofa, M qua ftagnat monente Cotu-
uio humor inter involucrum , & fuperficiem nervi , non acer-
biores , modo dolores , fed graves adeo , & adeo conftantes
contraaones mufculorum male afFe&i artus efTe confueve-
runt, ut fxpe idern artus vel diu , vel femper contra&us
maneat .

Hmc forte etiam tam vehemenres , tam diuturnse , tam
facile, &: brevibus intervallis redeuntes ^ & lethales plerum,
que mufculorura contra&iones , feu convulfiones infurgunt 5

ubL

4 3

ubi acres , ac pravi humores vel intra cerebrum , & piara ,
vel intra piatn , & duram matrem , vel intra cerebn vensri-
culos , vel intra fpinalis medullae , aut nervorum fuperfkiem ,
& involucra ftagnant, ut plerumque in tetano contingit , in
quo fane morbo illud maxime mirandum venit , primum u-
mveifos fere mufculos in graviffimas tonicas contracliones in-
cidere , licet unus dumtaxat nervus interdum fit affectus, ut
in tetano , qui nervi puncturae aliquando fupervenit ■> deinde
mufculos in eafdem contractiones & fponte , & faepe relabi
folo quandoque vel levi tremore, aut percufTione lecti, aut
plani , cui xgrotantis iectulus innititur. Verum fimile qu dpiam
contingere jam vidimus in prxparatis , armatifque animaii*
bus , in quibus licet arcus uni dumraxat crural- nervo ap-
piicaretur, tamen omnes rnufculi non umus tantum , fed u-
triufque artus in tonicas veluti conrractiones incidtbant, in
eafque aut folo tremore, aut percuflione plani , in quo ja-
cebant animalia , fponte interdum recidebant , ut prop erea
peticula haec noftra videantur hujus morbi , ejufque pecuha-
rium fymptomatum fin minus caufam , & rati nem detexif*
fe , fufpicionem faltem aliquam medicis injeciile .

Jam vero his de mufculorum contractionibus cum blan-
dis , ac naturalibus , tum vehementionbus , & morbofls po-
fitis , ac perpenfis, facile erat ut contranorum vitiorum , pa-
ralyfis nempe &c, nova veluti caufa, & ratio animo objicierc rur,
cohibitus nempe nerveo electrici fluidi expofitus jam crcuitus
vel a mufculo ad n^ervum , vel a nervo ad mufculum .

Primum forte c^nrigerit , fi oleofa , aut alter us cohiben-
tts indolis fubftantia intimam nervi partem obfideat j alteium
fi fimilis materia aut extimam nervi humiditatem , aut mem-
branas ipfas infecerit , aut alias quafcumque partes, per quas
nerveo - electncum fluidum indicatum jam c rcuitum abfol-
vit ; utrumque autem , fi ab acnbus , & corrqdent bus ma«
xime principus ejufdem materiei effufio, congeftioque pro-
mpveatur , & nervorum , vel cerebri fubftanra texruraque la>
datur . Verum hacc erfi forte fpeciem at quam ven habere
poffe videantur in iis potiffimum p.aralyfbus, atque apople-
X : is , qux lente, & pedetencim xgros invadunt, in illis ta-
men , qux momento temporis miftros aggrediunrur , longc
gjia phxnomeni caufa vi Jebatur exc< gitanda .

ffxc atque fimiiia dum animo voJvebam , non apoplexias

mo-

49

mo&o , fed cpilepGx no?a quafi caufa mihi obverfabatur ab
iis maxime defurnpta, qux artifkiali in animalibus adhibit*
electricitate fxpe occurrunt obfervanda .

Quemadmodum enim artificialis electricitas dum de in-
duftria vel contra cerebrum , vel contra nervos , vel contra
fpinalem meduiiam leidenfis phialx ex. gr. conductoris ope
dirigitur, eadem fi certa copia, ac vi in eas partes irruat ,
cafdem irritat, & animalia in vehementes quafi convulfiones
impeiiit; fi vero copia longe majori earum fabftantiam lacdit ,
ac vehementer labefactat, paraiytica, aut apople&ica ea«
dem animalia reddit , aut , fi vehementior fuerit , interimit : fic
eadem , aut {imilia poife animalem eleclricitatem in homine
prxftare quafi divinabam , maxime fi, ut communis ele&rici-
tas folet, fic illa tenuiflima prindpia raperet, promptiifime-
que fibimet adiungeret, quibus vis eidem longe major adde-
retur ; cujufmodi eifcnt , qux fub acrium princip-orum nomi-
ne veniunt , quxcumque demum ea fuerint ; naque fic coin-
quinatam animalem elecrricitatem vel a mufculis , vel ab
alijs partibus ad cerebrum per nervos contendentem , in il-
ludque irruentem nunc epilepfiam , nunc apoplexiam induce-
re poife arbitrabar, prout fcilicet major , vel minor eifet ejuf-
dem in cerebri, aut nervorum fubftantiam vis, atque impe-
tus , ejufdemque gravius , vel levius coinquinamentum . Advo-
cari enim vehemens ad cerebrum electricitatis animalis per
nervos excurfus , & impetus poife videbatur a pravorum co-
pia, ac qualitate in eodem cerebro ftagnantium humorum , i-
demque cerebrum , vel nervos ftimulantium , ac iaceMentium,
aut demum , ut alia pr&teream , ab ingenti aliqua , & fubi-
tanea atmofphxricx eieclricitatis mutatione , maxime fi fubita
fiat ejufdem a pofitiva ad negativam converfio illi forte haud
abfimilis , quam in ftratis aereis tum ele&ricx machinse con-
du&orem , tum electricam nubem circumdannbus fieri con-
jecimus vel fcintillx extorfione , vel fulminis jactu .

Hactenus autem recenfifsc caufx neminem non videre
putabam quam vehementius, promptius, faciliufque vires pof*
fent exercere fuas, fi acres , ftimulamefque materies in cere-
bro inhxferint , quam fi in nervis ; idiopathicos enim in il-
io , fympathicos in his poterunt eos morbos forte deflgnare;
fed erunt prxter^a loftge etiam gravicres , & facilius contin-
gent hujulmodi morbi , fi animalis eiectricitas , eaque vinata

G m

5°

in corpore , atque in mufcularibus, & nervofis maxime par-
tibus redundaric. Hinc forte mecum ipfe reputabam hujuf-
modi morbos maxime in fenibus faevire , quod in iis tum
ob mtermiflbs labores , atque exercitia , tum ob induclam a
fenedute partium ariditatem , oleofxque in primis nervorum.
fub^antix denfitatem, tum demuai ob imminutam inftnfibi-
lem perfpirationem , a qua tanta extra corpus & ele&ricita-
t s , & acrium , tenuiffimorumque principiorum copia afporta-
tur , uberior vitiatae animalis electricitatis copia cumulari vi-
deretur ; fic etiam faevire eadem de caufa fatales h s mor-
bos conjiciebam, gravioribus maxime iis cxli tempeftatibus ,
& mutationibus imminentibus , quibus major in atmclphsera
electricitatis copia efife confuevit, aut pauJo pofl ; major e-
nim tunc temporis reperitur in animalibus electricitas , ut
fxpius dictae contraetiones & promptius, & vehementius
tunc contingentes haud obfcure fignirtcare videntur . His por-
ro aliifque de caufis praeter modum aucta , ac vitiata electricitas
animalis videbatur tali vi , atque impetu in cerebri fubftan-
tiam pofle momento temporis irruere , ut ejus ftructuram eo-
dem temporis momento laederet vehementer, vafaque difrum-
peret , unde & paralyfes continuo facile confequerentur, &
humores erTunderentur , effufique, ac ftagnantes , ut fsepe con-
tingit, m cadaverum fectionibus reperirentur ► Haec porro,
atque alia in mentem venitbant circa horum morborum cau-
fam , & invadendi rationem ; fed fimul intelligebam hujufmo-
di hypothefes in multas, & graviffimas apud doctos homines
difficultates , in eorumque forte reprehenfionem pofle multis
de caufis offendere , atque potilfimum quod communi, & in
fcholis receptat opinioni adverfantur , mufculares fcilicet motus
nervei fiuidi exeurfu a cerebro ad mufculares partes perflci ,
non ab his ad illud.

Verum fi quis inter caetera ad mentem revocaverit il-
lam quafi auram , quam vel ab inferioribiis artubus , vel a
ftornacho , vel ab imo ventre ad cerebrum afcendentem faci-
le , ac perfiepe fentiunt epileptici, & accufant momento,
quo convulfionibus corripiuntur ; fi confideraverit deinde, in-
terdum ejufdem morbi progreiTum arceri , fi laqueus cruri
injiciatur , qui afcendentis aurat iter quafi impediat , atque
intercipiat ; n quis, inquam , ad hxc omnia , atque ad no-
Mra pericula anisnum advertat , is facilc ignofcet nobis , fi in

5 1

Iias con jecluras defcenderimus . Scd haec, ut ajebam , animo
quafi fingebam, co maxime confilio, ut a doctiflimis viris
&d trutinam revocarentur .

Propofita non naturalium modo, fed morbofarum con-
tractionum , & paralyfis caufa ex comperto animalis ele&ri-
citatis ingenio maxime petita, nonnulla fuperefle videntur
de eorumdem vitiorum curatione attingenda .

Atque in primis illud e noftris periculis erui pofTe vi-
detur, quod quxcumque ad eos tollendos morbos adhibean*
tur remedia, atque vel ipfa extrinfecus adminiftrata ele&rici-
tas, hatc omnia, fi quid boni arferre debent, in animalem
JEaxime electricitatem vim exerceant fuam oporteat, atque
tam , ejufque circuitum vel augeant , vel imminuant , vel alia
ratione immutent . Quam propterea electricitatem , ejufque
fbrum prx oculis in curatione maxime habeat medicus ne»
ceife eft .

Itaque cxteris remediis omiflis , quorum vim in anima-
lium eleclricitatem diligens maxime perquifitio , & ufus in
dies patefaciet, me ttatim confero ad externx electriciratis
adminiftrationem : & quo clarius res procedat, eam primo in
convuJfivis , & rheumaticis mufculorum contra&ionibus, mox
in paralyfi confiderabo .

Sed ante omnia triplex in artificiali electricitate huma-
no corpori adhibita facultas venit mto quidem judicio con-
fideranda ; ea fcilicet , qux extemporalis quafi dici poteft ,
& continuo in fibi objectas humani corporis partes vim fa-
cit, ut dum per fcintiJiam agit, & maxime per electricum
veJuti fuimen, quando leidenfis phiala exoneratur; altera, qua
eJectricitas non continue , fed fucceflive , & trac» u temporis
actionem edit fuam , conjuncta forte , & fere , d xerim cum
Chemicis, combinata cum fluidis maxime partibus animalis
corporis, ut electricitas dJa , quam per balneum recentiores
appeliant Phyfici; poftrema demum , quac electncitatem ex a-
nimali eripit, ut dum negativa, quam appeliant iidem Phy»
fici, electricitas acihibetur.

Has nunc fingulas facultates in recenfitis morbis brevi-
ter confideremus . Ad convuifivas autem quod attinet mu-
fculorum contractiones , facile quifque videt eas in nottr*
hypothefi pendere plerumque vel ab exuberante , ac vitiata
in mufculis animali electricitate, quae leviflimis de caufis a.

G 2 mu»

52

mufculis ad ncrvos , atque ad cerebrum advocetur , vel ab
acribus maxime , ac ftimulantibus principiis five cerebrum ,
flve nervos percelientibus , vel, ut fxpe fit , ab utraque

caufa «

Siprimum, pofitiva > utajunt, electricitas vix , ac ne vix
quidquam utiLtatis, immo damni plurimum afFerre poffe vi«
dttur quacumque adminiftrata ratione ; poterit qiiidem ne<-
gativa , ur patet , haud leviter prodeffe »

Si vero fuerit alterum, a pofitiva electricitate aliquid li-
cebit tredico utilitatis fibi polliceri, fi hxc per artificium ad
affectos nervos dirigatur; ea enim poterit acria principia a
nervis fua vi repellere, atque removere.

H^c propterea convulfionum , earumque caufarum di-
fcrimina erunt a medico diligenter attendenda, & perquiren-
da : & quamquam utraque fxpe adfit forte caufa, fedulo ta-
men videndum , qux fuerit earum potior, quod etfidifficile,
non omnis tamen abjicienda fpes eft, quin id aliquando tan-
dem aiTequi ponimus • Nam exuberantis ele&ricitatis aliqua
ex. gr. nec forte levia effe poterunt indicia, prxfens, vel
paulo ante prxgrelTa in atmofphxra electricitatis copia, qux
quantum animalis ele&ricitatis vires adaugeat vel noftra
comprobant experimenta . Hujufmodi autem; copia ele&romc-
trorum atmofphxricorum artificio explorari , & dignofci po-
teft , nec non nubium. confpe&u 9 anni tempore , cxli tem-
peftatibus , ventorum qualitatibus y lunx phallbus, alijfque
traditis a clariflimis Phynxis flgnis , atcjue a Bartolonio ia
primis , & Gardinio » Prxter hxc electricitatis in nobs co*
piam indicare etiam poterunt infueta quxdam motuum, ac
maxime oculorum alacritas , & celeritas a nulla alia manife»
&S, caufa pendens fumma cum varietate , & inconftantia con-
juneta .

Item fufpicionem movere poterunt forte illx ipfx fru»
tationes , quas gignere in nobis artificialis confuevit electri-
citas ; internus nempe infuetus calor , auctx fecretiones ex-
cretionefque , ut alvi , unnarum , falivx, fudoris, mfenfibi-
lis perfpirationis , pulfuum ceieritas , magnitudo , vibratio , ufut
prxterea alimentorum , in quibus pnneipia idioelectrica con-
tineantur, ut aromatum , oieoforum , fpirituoforurr.que li*
quorum , prxcipue fi harum mutationum caufx non aiix for-
te apparcant . Certe prxirc hxc pkraque foicnt graviorbus

53

maxime convulfionibus , aliifque nervorum affectionibus, ut
epilepfix , maniae , aiiifque fimilibus.

Gontraria autem monere nos de negativa , vel deficieii-
te electr citate haud obfcure poterunt . At vero pravae , ac
coinquinatse electricitatis , fi quse fuerint , indicia praebebunt
forte aliqua ca ipfa aegrotantium incommoda , ac morborum
fymptomata, qux fignificare medicis confueverunt acrium
pnncipiorum vim , atque imperium .

Sed hxc attigiffe fufficiat , ut aliqua ad varium animalis
electricitatis ftatum inveftigandum , & dignofcendum pateat
?ia *

Ad rheumaticas vero mufculorum contractiones quod at-
4inet, cum lllx plerumquc ab acri , ac ftimulante materie
in nervis fubfidente originem potiffimum ducant , facile eft
conjicere, in iis fingulas fere adminiftrandx pofitivx electrici-
tatis methodos ufui effe pofle, eo tamen ordine, ac ratio-
ne adhibitas, ut primo illa methodus adhibeatur, qux per
balneum appellatur ad uberiorem in mufculis colligendam
cleccricitatem ; tum ea, quae pcr fcintillas ; poftremo qux
per concuflionem adminiftratur ; ut primo fcilicet mechani-
ca , ac repellente erectricitatis vi ftagnantes humores attt-
nuentur» indeque facilius ab affecta parte aucto impulfu re«
Hioveantur.

Neque minus eadem de caufa prodeffe quoque poterit
eleetricitas negativa in affecta parte noftra potiflimum me-
thodo adhibita , extorfione fcilicet fcintillx five a machinx
conductore*, five a leidenfi phiala , potiflimum fi fuis condu-
ctoribus affecta pars inftruatur, quorum nempe alii machi-
nam refpicianr, alii cum tellure communicent ; qux quidem
methodus poterit forte utilior reddi , rt aut magnx leidenfes
phialx , aut earum multx uni eidemque communr conducto-
ri conjunctx , aut grandiores electricx machinx adhibean-
tur , quales noftns tempv.ribus haud difficile conftruuntur *
aut multo magis ff ratio fnveniatur, qua animalem electrici-
tatem a certis mufculis ad certos nervos dirigere, ac impelle-
re liceat . Neminem enim fugit , ex iis , qux protulimus, ve-
htementiorem hac methodo per affectos' maxime nervos er-
curfum eleetricitatis animalis promoveri, aptifllmum , ut vi-
detur, prx cxteris adjumentum ad ftagnantia , & tmpacta in
mervis priixcipiai disjicienda, folvenda , atque ab ipfifmer ner-

54

vis expellenda . Hinc forte mufculares motus , qui ab ele-
ctricitads e mufculp ad nervos excurfu , ut diximus, forte
proficifcuntur , haud parum boni , atque levamims in rheu-
maticis affectionibus afjerre confueverunt , atque eo magis ,
quo affectac partes, Iicet cum aliquo incommodo, ac dolo-
ie , yehemendus moveantur .

Quod fi noya hacc negatiysp adminiftrandac clectricitatii
methodus aut in his mprbis fuerit aliqua cum unlitate con*
juncta, aut in aliis, quanto majora adjumenta licebit nobis
cx atmofphxrica clectricitate polliceri , fi facvientibus ex. gr.
tonitruis, ac fulguribus affectae partes fuis conductoribus, ut
in artiflciali monuimus , caute prudenterque inftruantur : an
forte hxc fuit caufa, cur aut contracta a prima actace, aig
paralytica per morbos membra naturalem flexibilitatem , ro-
bur, & fe mpyendi facultatem, ut narrat Bartolonius , recu-
perarint poft fulmina non longe ab acgrotantibus jacta ?

Ad paralyfis vero curationem quod fpectat , rem plenam
difficultatis , & periculi yideo; difficile cnim dignofcere eft,
utrum a vitiata nervorum , vel cerebri ftructura mprbus oria-
tur , an a cohibenti materie vel intimas nervi partes, vel
alias, quibus electricitatis abfolyi in nobis ppinamur circui-
tum , obfidente. Si yrimum, parum prodejfjTe, muitum forte
obeiTe artificialis clectricitas poterit quacumque ratipne ad«
miniftrataj fi alterum , utilitatis quidem aliquid aut cchiben-
tem materiam difcutiendo, aut animalis electricitatis vires
adaugendo , afferre poiTe videtur .

Sed rem prnnem ufus aliquando, & cxperientia fortc
aperiet .

Jam yero nonnulla nec leyia , neque inutilia ex noftris
periculis confectaria poftrcmp loco attingamu^ .

Ex his itaque conftarc yidetur , cum artificialem , tum
atmefphaericam ele&ricitatem imperium in mufculos , ac ner-
yos habere longe majus, «qiJ.am antc hxc tempora cogmtura
fuerit ; tamamque facultatem ab carum maxime viribus in
animalem eledricitatem proficifci , quanta fcilket vifa e§
in noftris periculis poiTe camdem animalem eledricitatem ad
motum , ejufque e mufculis exitum , velpcipremque per ner-
yos excurfum promoverc , yehementefque muftulorum con-
f £ra#iones excitarc .

fjis autena cognitis aditus for$e major, quam antea pa-

terc

5 5

fcere poffe videtur vel ad novas inveniendas adminiftrandx
cle&ricitatis , utiliorefque prx hac~tenus compertis methodos ,
vel ad confenfus caufas detegendas inter atmofphxricx ele-
ftricitatis, & noftrx valetudinis viciflitudines , interque fubi»
tas illius mutationes, & quofdam morbos.

Monere videntur prxterea hujufmodi pericula , in fulgu-
ram fcintillarumque ja&u non afmofphxricam tantum eie-
etricitatem , fed forte etiam terreftrern cxlum verfus refluere.
An vero ex hoc refiuxu fit , ut magnis coortis in cxlo tem-
peftatibus in atmofphxrico aere mutationes, viciffitudinefque
contingant non modo propter diverfr generis principia , qux
a variis cxli regionibus, verum etiam propter ea , qux a tel-
lure in aerem fecum transferet, fi id habeat ele&ricum flui-
dum fibi proprium , quod Phyfici bene multi illi concedunt ,
ut corporum nempe , per qux tranfit , fubtiliorum principio*
rum alia quidem expellar, diflipetque ,fed alia quoque rapiat,
fibiquemet adjungat ? Verum hxc Phyfici maxime videanf.

Talis aufcm terreftris ele&ricitatis in atmofphxram reflu-
xus ubi contingat , vel magnam , vei non mediocrem certe
fibi vindicare poterit partem in celerioribus illis , ac magnis
plantarum incrementis , qux clariflimus Gardinius poft fulgu-
ra | & tonitrua animadvertit, & atmofphxricx potifiimum e-
leclricitati vaporibus conjunc~tx adfcripfit .

Tandem cum hujufmodi muicuiorum contra&iones, qUas
fub cxli tempeftatibus haberi diximus, novum veluti , atque
non dubium atmofpxricx elec~tricitatis , ejufque virium in ani-
malern oeeonomiam fignum prxbeant , ex ad terrxmotus non
tam caufas, quam in eadem cecOnomia effectus patefaciendos
poterunt forte haud leviter conducere ; uf propterea non inu*
tile videatur , hxc eadem ipfa , ubi terrxmotus fxviant , experiri .

Sed conjecluris fit modus , atque adeo finis. Hxc maxi-
meerant , qux do&iflimis viris circa vires cum artificialis , tum
atmofphxricx y & procellbfx , tum naturaiis eleclricitatis in
»otu mufculari , qui animi imperio fubfit , comperta com-
municarem , ut eam afTerre aliquando utilifatem poffent , qttx^
nobis maxime fuit in votis .

Qux autem pertinenf ad earum elecTricitarum vires in
naturalibus motibus, in fanguinis circuitu , & humorum fe*
cretione , ea quamprimum altero commentario y ubi paulo plus
otii nadi enmus, in Iucew afferemus .

Tak

5*

Ig. fl Rana ad experimentum prxparata »
C C Crura .

D D Nervi facri , qui in crurales nervos abeunt > quo* cru«

rales internos placet appellare.
P Filura metallicum , quod per foramina fpin« dorfi

traje&um fpinalem medullam perforat •
G Cylindrus ferreus.
M Spina dorfi .
Fig. i. Machina electrica .
A Difcus .

B Cylindrus ferreus, quo fcintilla extorquetur.
C Conductor .
Ttg. 2.

CC Crura.

D D Crurales nervi interni .

E Filum ferreum per medullam F traje&um *

G Ferreus cylindrus , quo tangitur filum ferreum , dum

fcintilla e conductore machinae extorquetur.
H Cylindrus vitreus , quo tangitur fiium ferreum E, dum

fcintilla elicitur .
K K Nervorum condu&or .

A Phiala vitrea , intra quam pracparata rana eft conclufaV

B Filum ferreum cum unco ranx conjun&um .

C Extremitas fufpenfi fili ferrei , cui adnectitur Elum

ferreum B .
D Laqueus fericus .

E E E Filum ferreum , quod conjundtum cum filo ferreo B
efficit nervorum condu&orem , eumque longiifimum ,
F Uncus ferreus , cui adneclitur Blum ferreum E .
%. 4.

C Nervorum conducror .
D Mufculorum condudor .
Fig. 5. Leidenfis phiala .

A Minuti globuli venatorii intra phialam contenri .
B Conductor phialae .

C Manus ejus , qui fcintillara e conductore B extor-
quet ,

57

Fig. 6,

A Phiala iaverfa, intra quam continentur globuli vena-
torii .

B Similis phiala, intra quam eft cun animal , tum glo-
buli veneratoni conductoris mufculorum vices ge-
rentes .
Tah. 2. F/g. 7.

A A Filum ferreum fnfulatum , feu nenrorum conductor .

BBBTubi vitrer , quibus filum ferreum eft inclufum, ut
infuletur .

C Vitreum vas , intra quod rana de more prxparata con*
tinetur .

D Filum ferreum , feu conductor mufculorum , cuj ;s
extremitas una artus attingit, altera ad putei aquas
eil producta •

Fig. $*

E Rana de more parata fupra tabulam oleofo pigmento

obductam ftrata.
F Nervorum conductor non infulatus, qui una fui extre-

mitate fpinali medullsc infigitur altera ferreo unco

muro infixo aduc^litur^
Tab* Fig. 9..
A Fobum metallicum ex ftamno tubo vertebrali prxpa-

rarx ranac appofitum .
B B Crura .

C Foliunx alrerum metallicum ex aurichalco .
D Arcus scneus argenteo folio obducius .
F Planum vitreum , fupra quod animal eft pofitum .
Fig. iov . . . c

A A Arcus duo, qui vitreo , vel refinofo cylindro B funt
inferti .

C Uncus fpinali medullae infixus .
F/g. 11. Prarparara rana , cufus crus alterum fufpenfum deti-
netur , aFterum vero cum vertebrali tubo fuo unco
inftructo planumi argentex capfula: E attmgif

Fig. 12.

FF Arcus duo metallici , quorurn unus xreos eft , alter
ex argento confectus .

Fig. tf.

Q G Metallici conductores , quorum unus fuperiori * alter

H in-

tij

inferiori armatse fuperficiei quadrati magici eft ap*
pofitus .

H Nervi ita ad oram quadrati magici inflexi , ut inferio-
rem fuperficiem attingant, una cum fpinali rnedulla .

fig. 14-

K Vitreus tubus, qui diverfis fluidis repletur .
Ftg. 15.

Crura ab invicem fejuncla.
Fig. 16.

Crura ab invicem fejun&a, & vertebralis tubus bi*
fariarn fectus.
Tak 4. Fig. 17.

Rana fupra planum virreum coliocata , ejufque fpina»
iis medulla metallico folio E armata .

Fig. 18

Rana fupra planum vitreum duobus Iocis foliis metal*
iicis diveriis armatum .
F Folium argenteum .
G Folium aireum *
lig. i<fr

A A Arcus metallicus .

B B Vafa vitrea aqua repleta , in quorum uno funt im«
merfa rana: crura C , in altero nervi D „

%. 20.

A Condu&or metallicus appofitus inferiori quadrati ma-
gici armatx fuperfrcief , qtisc fuper denudatos cruris
mufculos eft pofita .
B Alter condu&or metalHcns, quo fuperior ejufdem qua-
drati magici armata fuperflcies atringitur , fupra
quam armafus crurals nervus eft extenfus»
C C Libera fuperficies quadrati magici .
tg. 2 1.
Crus DuHi .

A A Arcus metallicu^.
B Nerv-us cruralis.
C Folium ftamni .
E> Femoris diflfe&i mufcdh

t